Năm 1977, sau 5 năm tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt, ông Hà Văn Quý, xóm Làng Tràng, xã Tràng Xá (Võ Nhai) xuất ngũ trở về địa phương mang trong mình di chứng của chất độc hóa học (đi-ô-xin). Ông sinh được hai người con thì một người bị thiểu năng trí tuệ, bản thân ông thường xuyên đau ốm khiến hoàn cảnh gia đình vô cùng khó khăn. Gia đình ông thuộc diện hộ nghèo nhiều năm do 8 nhân khẩu trong gia đình chỉ trông vào 2 sào ruộng cấy lúa. Trước hoàn cảnh đó, tháng 10-2013, Dự án Ngân hàng bò của Hội CTĐ huyện đã hỗ trợ gia đình ông một nái bò trị giá 13 triệu đồng. Sau 1 năm chăm sóc, con bò đã cho ra đời một bê con và hiện đã được hơn 5 tháng tuổi. Trao đổi với chúng tôi, Ông Hà Văn Quý phấn khởi: Khi bê con được 6 tháng tuổi thì gia đình tôi sẽ trả lại bê cho Dự án để tiếp tục giao cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn khác. Còn con bò cái gia đình tôi được giữ lại để làm giống. Nếu chăm sóc tốt, chỉ hơn một năm là con bò sẽ sinh lứa mới. Mỗi con bê 5-6 tháng tuổi sẽ bán được khoảng 12 -13 triệu đồng, như vậy, chẳng bao lâu nữa gia đình tôi sẽ thoát được nghèo, kinh tế dần ổn định.
Cũng trong hoàn cảnh tương tự, gia đình ông Đặng Văn Uy, xóm Bản, xã Phương Giao (Võ Nhai) thuộc diện hộ nghèo nhiều năm nay. Cả gia đình 6 nhân khẩu chỉ trông vào 3 sào đất trồng ngô. Không có tư liệu sản xuất, lại thiếu vốn nên cái nghèo cứ đeo bám gia đình ông mãi. Tháng 10-2013, gia đình ông được Hội CTĐ huyện hỗ trợ một con bò giống từ Dự án Ngân hàng bò của huyện. Sau một thời gian chăm sóc, đến nay con bò của gia đình ông đã mang thai được hơn 8 tháng, sắp đến ngày sinh sản. Trò chuyện với chúng tôi, Ông Đặng Văn Uy hồ hởi: Cứ nghĩ đến việc bê con sắp ra đời và vợ chồng tôi sẽ được sở hữu con bò cái để làm giống là tôi thấy rất phấn khởi.
Ông Hoàng Minh Toàn, Chủ tịch Hội CTĐ huyện Võ Nhai cho biết: Hưởng ứng phát động của Trung ương Hội CTĐ về việc thành lập Ngân hàng bò tại các địa phương, Hội CTĐ huyện đã kêu gọi các cán bộ, công nhân, viên chức, chiến sĩ và người dân trên địa bàn huyện quyên góp, ủng hộ, thành lập Ngân hàng bò của huyện nhằm giúp đỡ hộ nghèo, hoàn cảnh đặc biệt khó khăn có tư liệu sản xuất để vươn lên thoát nghèo bền vững. Từ tháng 5-2013 đến nay, toàn huyện đã quyên góp được 256 triệu đồng vào quỹ Ngân hàng bò. Từ nguồn quỹ này, cùng với sự đóng góp tài trợ của một số doanh nghiệp, gần 2 năm qua, Dự án Ngân hàng bò đã hỗ trợ 38 con bò giống với tổng kinh phí gần 500 triệu đồng cho các hộ nghèo trên địa bàn.
Qua tìm hiểu, chúng tôi thấy, Ngân hàng bò là một Dự án rất đặc biệt, không chỉ ở hiệu quả thiết thực do dự án mang lại mà còn ở cách thức duy trì và phát triển “ngân hàng sống” này. Tham gia Dự án, mỗi hộ gia đình nghèo sẽ được trao tặng 1 con bò giống trị giá 13 triệu đồng. Bò giống sau khi đẻ lứa đầu tiên, bê con được 6 tháng tuổi sẽ được bàn giao lại cho Dự án để chuyển con bê này cho hộ nghèo khác nuôi. Sau khi trao con bê đầu tiên, hộ hưởng lợi được hoàn toàn sở hữu con bò giống. Và cứ tiếp tục theo chu trình như vậy, số lượng bò giống ngày càng gia tăng, đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều hộ nghèo trên địa bàn được giúp đỡ.
Để Dự án Ngân hàng bò thực sự phát huy hiệu quả, từ việc phát động ủng hộ đến lựa chọn đối tượng hưởng lợi đều được Hội CTĐ huyện Võ Nhai thực hiện công khai. Nhằm tránh trường hợp có những gia đình nhận bò không chăm sóc chu đáo hoặc lợi dụng chương trình để trục lợi cá nhân, các cấp Hội CTĐ đã phối hợp với chính quyền địa phương rà soát cụ thể, chi tiết, đặc biệt ưu tiên cho những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, những người thực sự thiếu tư liệu sản xuất. Sau khi bàn giao bò cho các hộ nghèo, Ban quản lý Dự án còn phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trạm thú y của huyện tiến hành tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, chăm sóc con giống; kỹ thuật làm chuồng trại; những bệnh thường gặp để người dân sớm phát hiện và kịp thời báo cáo với cán bộ thú y. Đồng thời thường xuyên kiểm tra đôn đốc các hộ gia đình làm chuồng trại, cách vệ sinh, trồng cỏ và tiêm phòng định kỳ cho bò giống. Đồng chí Dương Hữu Kiều, Chủ tịch UBND xã Phương Giao đánh giá: Với cách làm khoa học, chặt chẽ, Dự án Ngân hàng bò đang thực sự là một hướng đi hiệu quả trong công tác giảm nghèo ở địa phương. Nhờ hình thức hỗ trợ này mà trên địa bàn xã đã và sẽ có thêm nhiều hộ dân được nhận bò, cơ hội thoát nghèo cũng tăng thêm.
Mong rằng Dự án ý nghĩa này được duy trì lâu dài để nhiều hộ nghèo ở Võ Nhai có cơ hội thoát nghèo.