Phóng nhanh, vượt ẩu
Chúng tôi chọn Quốc lộ 37 (đoạn từ Ngã ba Cầu Ca đến đường tròn Điềm Thụy, huyện Phú Bình), một trong những cung đường có mật độ vận chuyển công nhân lớn nhất của Samsung Thái Nguyên để kiểm chứng. 19 giờ ngày 11-9, mặc dù là giờ cao điểm, mật độ xe cộ lưu thông rất đông nhưng hàng chục xe ô tô loại 45 chỗ màu trắng có in lô gô Samsung vẫn vô tư tuýt còi inh ỏi, lấn đường phóng như bay khiến các phương tiện khác phải dạt sang 2 bên. Thỉnh thoảng đến các điểm dừng, đỗ, cửa xe mở là hàng chục công nhân tràn xuống lòng đường gây nên tình trạng tắc nghẽn giao thông và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Quốc lộ 37 chạy qua địa phận huyện Phú Bình với chiều dài khoảng 18km, có mật độ giao thông rất lớn. Theo ghi nhận của chúng tôi, dọc đoạn đường trên có 7-8 điểm dừng đỗ, đón, trả công nhân làm ca ngày và ca đêm. Số lượng xe Samsung khoảng trên 100 chiếc loại 45 chỗ ngồi, bình quân mỗi ngày có khoảng 150 lượt chạy qua tuyến đường này. Trao đổi với chúng tôi, chị Hà Thị Tuyết, xóm Cả, xã Tân Khánh (Phú Bình) bức xúc: Ngày nào đi làm về tôi cũng thấy cảnh xe Samsung phóng nhanh, lấn hết cả đường của các phương tiện khác. Hễ cứ thấy xe ô tô màu trắng của Samsung là người đi xe máy phải tấp sát lề đường.
Còn chị Nguyễn Thị Chung, tiểu thương kinh doanh tại khu vực phố chợ Đồn, xã Kha Sơn (Phú Bình) phản ánh: Khu vực này là ngã tư có mật độ giao thông rất lớn nhưng lại là điểm dừng đỗ đón trả công nhân của Samsung. Chiều tối nào đoạn đường này cũng xảy ra ùn tắc nghiêm trọng.
Người đi đường hãi hùng, các công nhân ngồi trên xe cũng thót tim không kém. Chị Bàn Thị T., trú tại xã Kha Sơn (Phú Bình) ngao ngán: Nhiều lần ngồi trên xe mà tôi cảm giác như muốn rụng tim vì tài xế phóng nhanh, vượt ẩu. Nhưng vì nhà xa nên tôi không thể đi bằng phương tiện khác được. Còn chị Dương Thị L., trú tại huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) không giấu nổi bức xúc: Có lần tôi đã đề nghị với tài xế chạy chậm để đảm bảo an toàn nhưng bị anh này quát, “đi chậm, muộn giờ ai chịu phạt cho lái xe”. Kể từ đó, tôi đành chấp nhận phó mặc tính mạng cho tài xế chứ không biết phải làm thế nào.
Tai nạn tất yếu xảy ra
Việc phóng nhanh, vượt ẩu, lấn làn, chèn ép các phương tiện lưu thông trên đường tất yếu sẽ xảy ra tai nạn, và thực tế xe Samsung đã gây ra nhiều vụ tai nạn. Gần đây nhất, ngày 9-9, trên tuyến cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, đoạn qua xóm Đồng Tâm, phường Bãi Bông (T.X Phổ Yên) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông liên hoàn. Chiếc xe Samsung biển kiểm soát 29LD-021.76 do Nông Văn Vinh, trú tại xã Yên Lãng (Đại Từ) điều khiển đã đâm va phía trước cùng chiều với xe ô tô biển kiểm soát 29LD-029.02 (cũng của Samsung) do Lê Văn Chiến, trú tại xã An Khánh (Đại Từ) điều khiển khiến 3 xe lưu thông phía trước cùng bị đâm liên hoàn, trong đó có một xe của Samsung. Hậu quả, cả 5 chiếc xe ô tô bị hỏng, thiệt hại ước tính khoảng 40 triệu đồng. Rất may không bị thiệt hại về người. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do đường trơn, xe Samsung chạy ẩu, lấn làn, không giữ khoảng cách an toàn nên đã đâm va tạo tai nạn liên hoàn.
Trước đó, ngày 26-2-2017, tại km 65+400 cũng trên tuyến cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, đoạn qua địa phận xã Quyết Thắng (TP Thái Nguyên) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông giữa xe ôtô đầu kéo biển kiểm soát 15C-129.07 kéo theo rơ mooc do Mai Sỹ Trung, trú tại phường Cộng Hòa, T.P Chí Linh (Hải Dương) điều khiển đi hướng nút giao Tân Lập - Tân Long đã đâm va với xe SamSung biển kiểm soát 29LD-020.12 do Nông Văn Vinh, trú tại xã Yên Lãng (Đại Từ) điều khiển. Hậu quả làm 6 người ngồi trên xe Samsung bị thương, 2 xe ôtô bị hư hỏng nặng, ước thiệt hại khoảng 300 triệu đồng.
Theo thông tin từ Phòng Cảnh sát Giao thông (Công an tỉnh), từ đầu năm 2017 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra ít nhất 4 vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng do xe Samsung gây ra làm 1 người chết, 6 người bị thương, hư hỏng 10 xe ô tô, thiệt hại tài sản ước tính gần 400 triệu đồng. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân và cánh lái xe, tình trạng va quệt do xe Samsung gây ra từ đầu năm đến nay phải tới hàng chục trường hợp.
Người trong cuộc nói gì?
Tài xế Đào Văn Đ. của hãng Bảo Yến (một trong những hãng hợp đồng đưa đón công nhân Samsung) cho biết, mỗi ngày anh phải chạy ít nhất 4 lượt từ Samsung đi Phú Lương với quãng đường dài gần 70km/lượt. Mỗi lượt như vậy, Công ty cho phép đi 75 phút, nhưng đi thực tế hết khoảng 55 phút. Nếu đón công nhân muộn thì Công ty Samsung sẽ không trả tiền nhà xe chuyến đó. Vì vậy, nhà xe lại trừ vào tiền lương của tài xế. Có trường hợp tài xế trả công nhân chậm khoảng 5 phút đã bị trừ đến 2,5 triệu đồng.
Chuyên chạy xe Samsung tuyến Thái Nguyên - Võ Nhai, tài xế Nguyễn Văn T. cho biết: Mỗi ngày làm việc tôi phải lái từ 4 đến 6 lượt, ngày nghỉ vẫn phải đi làm, nhưng chạy ít hơn. Nhiều hôm, vẫn phải lái xe tăng cường cho các tuyến khác nên rất mệt mỏi. Cũng theo anh T., trong các tuyến đưa đón công nhân Samsung thì tuyến Samsung Thái Nguyên - Hà Đông là vất vả hơn cả, bởi đường dài và đông xe nên khi vào đến đoạn cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên là phải cho xe chạy với tốc độ lớn để kịp thời gian cho công nhân vào làm việc.
Trao đổi với chúng tôi, anh Giáp Văn Thực, người từng lái xe chở công nhân Samsung tuyến Đán (T.P Thái Nguyên) - Samsung cho hay, cánh lái xe chúng tôi không muốn chạy ẩu vì khi xảy ra tai nạn hoặc để chậm giờ, mọi trách nhiệm đều đổ đầu tài xế. Lái xe Samsung phải chịu rất nhiều áp lực chứ không sướng gì. Tuy nhiên, không thể để chậm giờ được, nên nhiều lái xe đã phải phóng nhanh, vượt ẩu bất chấp nguy hiểm.
Ông Tân Hoàng Long, Chánh Văn phòng Ban An toàn giao thông tỉnh cho hay, cuối năm 2016 Ban An toàn giao thông Quốc gia đã mời 3 tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang và Công ty Samsung Việt Nam đến làm việc về vấn đề đảm bảo an toàn giao thông. Tại đây, Samsung đề nghị, do doanh nghiệp đã giải quyết lượng lớn lao động cho địa phương, lại đưa đón công nhân đi làm nên chính quyền các tỉnh phải đảm bảo hạ tầng, biển báo an toàn cho xe Samsung hoạt động. Tuy nhiên, điều kiện thực tế các địa phương không thể đáp ứng ngay theo đề nghị, nhất là khi luồng, tuyến xe chở công nhân Samsung được mở đến tận xóm, xã, phương tiện lại quá khổ, gây ùn tắc, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Ngoài ra, theo ông Tân Hoàng Long, Samsung đã tự ý mở luồng, tuyến trên các cung đường của Thái Nguyên mà không đăng ký, trong khi các xe chở công nhân Samsung đều thuộc các doan nghiệp tỉnh ngoài, nên rất khó quản lý.
Còn ông Lê Hải Linh, Trưởng Phòng Quản lý phương tiện vận tải và người lái (Sở Giao thông - Vận tải) cho rằng, xe chở công nhân Samsung không phải là phương tiện kinh doanh dịch vụ vận tải nên không phải đăng ký luồng, tuyến, bởi thế rất khó can thiệp.
Với lực lượng Cảnh sát giao thông của tỉnh, thực tế cũng rất ít tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm, phần vì xe Samsung thường chạy tuyến cao tốc, quốc lộ, phần vì chạy theo tuyến cố định thường xuyên.
Trước thực tế này, rất cần sự can thiệp của các cơ quan chức năng và của chính quyền địa phương. Cần thiết phải đề nghị với cấp có thẩm quyền cao hơn để tăng cương các biện pháp chấn chỉnh kịp thời, để tình trạng xe đưa, đón công nhân Samsung không còn là nỗi ám ảnh của người tham gia giao thông trên địa bàn, nhất là trong các giờ cao điểm.