Sự hấp dẫn của Tây Trang mùa hoa ban đã đưa chân đoàn cán bộ, phóng viên Báo Thái Nguyên chúng tôi đến vùng đất này. Từ T.P Điện Biên Phủ, đi khoảng 35 cây số theo Quốc lộ 279, qua cánh đồng Mường Thanh với những ruộng lúa, nương ngô xanh mướt trải dài, rồi vượt dốc Na Hai... chúng tôi đến Cửa khẩu quốc tế Tây Trang, trên địa bàn xã Na Ư - địa phương có 100% người dân là đồng bào dân tộc Mông của huyện Điện Biên.

Nhắc đến Tây Trang, nhiều người nghĩ ngay đến câu nói truyền miệng "Ruồi vàng, bọ chó, gió Tây Trang". Đó là câu nói người xưa mô tả khí hậu và cuộc sống khắc nghiệt, một thời vẫn ám ảnh bao thế hệ người dân vùng núi rừng Tây Bắc này. Gió Tây Trang là thứ đáng nhớ nhất và vẫn “trường tồn”. Vào mùa Hạ, những trận gió Lào khô nóng thổi ào ào như bão từ bên kia biên giới, thốc thẳng vào Tây Trang tạo nên “ổ lửa”.

Đại úy Tô Trung Kiên, Chính trị viên phó, Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế Tây Trang (gọi tắt là Đồn biên phòng Tây Trang), Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Điện Biên, chia sẻ: Vào mùa nóng, gió Lào tràn về khiến anh em cảm thấy người như bị bốc hơi khô quắt lại. Nhưng, chúng tôi đã quen rồi. Tất cả đều xác định tư tưởng vững vàng, kiên định, vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu Tây Trang giảm từ 50-70% so với các năm trước. Trong ảnh: Phương tiện vận chuyển hàng hóa của Lào chờ thông quan tại cửa khẩu. Ảnh: X.H

Gió Tây Trang rừng rực như vậy nhưng với các chiến sĩ Đồn biên phòng Tây Trang, sự khó khăn, “nóng bỏng” nhất ở nơi này không phải gió mà là nạn buôn bán ma túy. Đồn Biên phòng quản lý 24km đường biên, 10 cột mốc và xã Na Ư - địa bàn giáp với huyện Mường Mày, tỉnh Phong Sa Lỳ (Lào) - một điểm trung chuyển ma túy từ "Tam giác vàng" vào Việt Nam. Bởi thế, khu vực này từ lâu đã trở thành một trong những điểm “nóng” nhất về tội phạm ma túy của cả nước.

Các đối tượng sử dụng mọi thủ đoạn tinh vi, lợi dụng cả phụ nữ, trẻ em và hoạt động giao thương qua lại ở cửa khẩu để vận chuyển trái phép chất ma túy. Những đối tượng buôn bán nhỏ thường giấu ma túy trong người, phương tiện đi lại, còn đối tượng buôn bán lớn thì nhiều khi manh động đến mức đi thành từng nhóm trang bị “hàng nóng”, mang ma túy trong ba lô, túi khoác lên người và sẵn sàng chống trả quyết liệt lực lượng chức năng.

Lịch sử đã ghi lại những vụ án lớn liên quan đến điểm nóng ma túy Tây Trang như vụ Vũ Xuân Trường - Xiêng Phêng và cả lãnh đạo xã Na Ư cũng tham gia buôn bán ma túy để rồi lãnh án tử hình. Hay, nhiều vụ đối tượng buôn bán ma túy chống trả quyết liệt khiến một số cán bộ, chiến sĩ công an, biên phòng bị thương, hy sinh.

Nhằm chống lại những kẻ “gieo cái chết trắng”, cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng Tây Trang và lực lượng chức năng đã ngày đêm tuần tra, kiểm soát, sử dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ triệt phá các đường dây vận chuyển ma túy từ sớm, từ xa, đặc biệt là “biến” những người dân Na Ư thành “chiến sĩ” trên mặt trận chống ma túy. Năm 2021, Đồn Biên phòng Tây Trang đã phối hợp với xã Na Ư tổ chức 35 buổi tuyên truyền giáo dục pháp luật về biên giới cho 1.254 lượt người tham gia; thành lập 6 tổ tự quản an ninh trật tự với 18 thành viên, 5 bản/31 hộ tham gia tự quản trên 28km đường biên, 10 cột mốc và 4 cọc dấu; tổ chức 65 buổi/251 lượt người tham gia tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới…

Tuyến Quốc lộ 279 đoạn từ T.P Điện Biên Phủ đến Cửa khẩu quốc tế Tây Trang đang được đầu tư, sửa chữa, nhằm tạo thuận lợi cho giao thương tại đây. Ảnh: Q.T

Không chỉ có vậy, những người bộ đội biên phòng còn chung tay cùng các cấp, các ngành hỗ trợ bà con dân tộc Mông nơi đây xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, phát triển kinh tế - xã hội. Những chiến sĩ biên phòng đã trích một phần lương của mình thực hiện chương trình “Nâng bước em tới trường”, quan tâm, chăm lo cho một số học sinh dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn, vượt khó học giỏi của Na Ư với mức hỗ trợ thường xuyên 500 nghìn đồng/tháng.

Na Ư nay đã có nhiều đổi thay. Người dân nơi đây đã khấm khá hơn xưa và ma túy đang dần được đẩy lùi khỏi mảnh đất này. Đó là khẳng định của những người lính biên phòng Tây Trang và cũng là điều chúng tôi vui nhất khi tạm biệt mảnh đất tươi đẹp với bạt ngàn hoa ban trắng ấy.