Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, đến hết năm 2021, xã Tân Long đạt 16/19 tiêu chí. Với 3 tiêu chí còn lại (Thông tin truyền thông, Thu nhập và Hộ nghèo), xã đặt quyết tâm cao sẽ hoàn thành trong năm 2022. Ông Hoàng Hồng Nhật, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Bình quân thu nhập của người dân trong xã mới đạt 32 triệu đồng/người/năm. Để hoàn thành tiêu chí Thu nhập, năm 2022, Tân Long cần phải nâng thu nhập của người dân đạt trên 41 triệu đồng/người/năm.

Theo đó, một trong những giải pháp được xã Tân Long thực hiện là tạo mọi điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để phát triển kinh tế, gồm: Vốn Ngân hàng Chính sách xã hội, các nguồn vốn đầu tư cho vùng đặc biệt khó khăn, vốn hỗ trợ sản xuất chương trình xây dựng NTM. Cùng với đó, xã khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; phát triển chăn nuôi trâu, bò, dê, gà, vịt; tích cực cải tạo vườn tạp để trồng cây ăn quả; trồng rừng sản xuất; xây dựng mô hình sản xuất tiêu thụ gạo nếp hoa vàng VietGAP tại 2 xóm Ba Đình và Đồng Mẫu, mô hình sản xuất tiêu thụ na dai và thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP tại xóm Làng Mới, Đồng Luông...

Ông Lâm Văn Ho, Bí thư Chi bộ, người có uy tín trong đồng bào dân tộc Nùng ở xóm Ba Đình, nói: Trong 5 năm trở lại đây, trung bình mỗi năm, các hộ đã trồng được 2-3ha chè lai thay thế giống chè cũ; trong xóm đã xuất hiện một số mô hình trồng cây ăn quả, chăn nuôi lớn cho thu nhập ổn định. Xóm Ba Đình có 218 hộ thì hiện chỉ còn 7 hộ nghèo.

Đối với tiêu chí Hộ nghèo, để đạt chuẩn NTM, xã Tân Long cần phải giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 24.95% xuống dưới 12%, tương đương giảm 198 hộ nghèo trong năm 2022 - một con số không nhỏ. Trong 379 hộ nghèo hiện nay của xã, có khoảng 300 hộ là đồng bào dân tộc Mông - đời sống rất khó khăn, 44 hộ có thành viên thuộc diện bảo trợ xã hội. Bởi vậy, mục tiêu giảm 198 hộ nghèo là trở ngại lớn đối với một xã nghèo như Tân Long.

Để giải quyết khó khăn này, xã Tân Long đã đề xuất các cấp, ngành có cơ chế hỗ trợ cây con giống hàng năm, như: Hỗ trợ giống ngô lai, lúa lai, lúa thuần chất lượng cao; hỗ trợ giá vật tư phân bón phục vụ trồng trọt thông qua các tổ chức hội… Ngoài ra, địa phương cũng xây dựng mô hình giảm nghèo bền vững; gây dựng phong trào nuôi lợn đất hỗ trợ giảm nghèo tại địa phương; đẩy mạnh phong trào mỗi đảng viên, cán bộ, công nhân, viên chức hỗ trợ 1 hộ nghèo xây dựng mô hình giảm nghèo...

Đơn cử như tại Lân Quan, xóm đặc biệt khó khăn của xã Tân Long, có trên 130 hộ dân với gần 600 nhân khẩu, 95% đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Những năm gần đây, một số gia đình ở Lân Quan đã được hỗ trợ giống cây na, cam, đào trồng theo dự án thí điểm, những cây trồng này thay thế một số diện tích trồng ngô truyền thống và được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội phát triển kinh tế mới cho đồng bào. Hay như các hộ chăn nuôi trâu, bò cũng được hướng dẫn xây chuồng trại cách xa nhà ở và được tập huấn cách chăm sóc, kỹ thuật trồng cỏ phục vụ chăn nuôi. Ông Dương Văn Lầu, Bí thư chi bộ xóm Lân Quan, chia sẻ: Dự án vào, bà con tiếp thu và đã cho hiệu quả thực tế. Nhiều hộ dần nâng cao thu nhập, có cuộc sống ổn định hơn.

Với tiêu chí Thông tin truyền thông, song song với huy động nguồn lực xã hội hóa, Tân Long đang nhận được sự hỗ trợ tích cực của Sở Thông tin và Truyền thông, huyện Đồng Hỷ để nâng cao chất lượng dịch vụ bưu chính, viễn thông; phủ sóng internet đến những vùng khó khăn, vùng lõm thông tin; hướng dẫn ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành…

Ngoài 3 tiêu chí chưa đạt, xã Tân Long cũng cần nguồn vốn hỗ trợ để củng cố thêm một số tiêu chí đã đạt về giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa, trường học. Ông Lâm Văn Thu, Trưởng xóm Làng Mới, cho hay: Khó khăn lớn nhất của  Làng Mới là tiêu chí nhà văn hóa. Hiện nay, 236 hộ dân trong xóm vẫn đang sinh hoạt tại nhà văn hóa cũ có diện tích khoảng 90m2 do Xí nghiệp kẽm chì làng Hích hỗ trợ xây dựng từ những năm 2000 trên đất mượn của xã. Chúng tôi mong muốn chính quyền địa phương tạo điều kiện về quỹ đất và hỗ trợ kinh phí để bà con xây dựng nhà văn hóa mới theo tiêu chuẩn...

Ông Chủ tịch UBND xã Hoàng Hồng Nhật cho biết thêm: Với sự hỗ trợ của các cấp, ngành, sự đồng lòng, nhiệt tình tham gia xây dựng NTM của đồng bào và sự quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền xã, chúng tôi hy vọng những nỗ lực cộng hưởng này sẽ đạt kết quả trong thời gian gần nhất, để xã Tân Long kịp thời về đích trong năm 2022. Từ đó, tạo tiền đề nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân trong những năm tiếp theo.

Tân Long và Văn Lăng là 2 xã cuối cùng của huyện Đồng Hỷ phấn đấu về đích NTM trong năm 2022 và 2023. Đối với xã Tân Long, để kịp thời hỗ trợ địa phương tăng tốc để về đích NTM trong năm nay, huyện Đồng Hỷ đã có kế hoạch bố trí các nguồn vốn hỗ trợ địa phương nâng cấp, cải tạo 7km đường giao thông từ km12 Quốc lộ 1B đi UBND xã; xây dựng 8km đường giao thông nông thôn; xây mới và sửa chữa 7 nhà văn hóa các xóm; cải tạo, xây mới nhà lớp học của các trường học trên địa bàn; xây dựng chợ trung tâm xã…