Đầu năm 2016, xóm Đồn, xã Bình Thành được chọn triển khai mô hình điểm “Cộng đồng tôn giáo và dân cư tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”. Sau hơn 2 năm thực hiện, hiệu quả đã thấy rõ. Ông Đinh Văn Chinh, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Bình Thành thông tin: Với hơn 120 hộ dân, xóm Đồn là khu vực dân cư đan xen giữa người Công giáo và không theo đạo. Thực hiện mô hình, chúng tôi chỉ đạo cán bộ xóm tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về môi trường thông qua các buổi sinh hoạt chung và cụm loa truyền thanh; lồng ghép với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và căn cứ kết quả thực hiện bảo vệ môi trường của các hộ dân làm tiêu chí bình xét gia đình văn hóa cuối năm. Cùng với đó, Ban vận động của xóm xây dựng bản cam kết gửi tới các gia đình về thực hiện bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và được 100% các hộ nhất trí ký. Đến nay, xóm đã thành lập 3 tổ tự quản, mỗi tổ phụ trách một khu vực, có nhiệm vụ tuyên truyền người dân về bảo vệ môi trường và nhắc nhở các hộ vị phạm. Đến xóm Đồn, chúng tôi không hề thấy tình trạng rác thải sinh hoạt hoặc bao bì thuốc bảo vệ thực vật vứt bừa bãi như ở một số khu dân cư nông thôn khác. Ông Ma Khánh Toàn, một người dân trong xóm nói: Ở đây, bà con phân loại rác tại nhà, đốt luôn những loại có thể cháy, còn đồ thùy tinh thì để gọn lại. Những hộ gần đường có trách nhiệm tự quản một đoạn qua nhà mình. Mỗi tháng xóm tổ chức một buổi vệ sinh đường làng, ngõ xóm và khuôn viên nhà văn hóa.

Ở xóm Nà Trà, xã Đồng Thịnh lại được lựa chọn điểm về an ninh trật tự. Mặc dù mô hình đã kết thúc nhưng ý thức của người dân trong xóm vẫn duy trì và ngày một nâng lên. Ông Nông Văn Thon, Bí thư Chi bộ xóm cho biết: Với đặc thù giáp ranh với xã Bảo Cường, lại có trục đường liên xã chạy qua, giao thông thuận lợi song cũng vì thế mà an ninh trật tự ở Nà Trà có nhiều phức tạp. Nhiều hộ thường xuyên bị trộm gà, chó hoặc đối tượng nghiện ở nơi khác dạt về đây để hút chích. Trước thực tế đó, nhân dân trong xóm đã có sáng kiến mỗi nhà treo một chiếc mõ ở nơi thuận lợi để báo động vây bắt tội phạm và ứng phó khi có tình huống khẩn cấp. Để phối hợp hiệu quả, cả xóm được chia thành 4 cụm an ninh có tổ trưởng phụ trách. Khi có báo động, thành viên của cụm được tổ trưởng phân công án ngữ ở khu vực gia đình mình hoặc các ngả đường không cho đối tượng trốn thoát. Ông Thon cho biết thêm: Chúng tôi quy định, ngoài vấn đề an ninh trật tự, những trường hợp tang ma, hiếu hỉ hoặc dịch bệnh cũng phải đánh mõ thông báo để mọi người biết tương trợ. Mõ đánh ba tiếng dồn là có trộm cắp, đánh nhau hoặc án mạng; đánh một hồi dài là tang ma, hiếu hỉ. Trường hợp vô cớ đánh mõ làm náo động thôn xóm thì bị xử phạt.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác dân vận giai đoạn 2016-2020, huyện Định Hóa lựa chọn 2 xã Linh Thông và Bộc Nhiêu thực hiện điểm quy chế dân chủ ở ở sở. Trong câu chuyện với chúng tôi, bà Hoàng Thị Minh, Bí thư Đảng ủy xã Linh Thông phấn khởi thông báo: Tuy vẫn là địa phương nghèo bậc nhất của huyện nhưng mấy năm trở lại đây Linh Thông đã có khởi sắc đáng kể, nhất là cơ sở hạ tầng. Kết quả này có đóng góp rất lớn từ việc thực hiện tốt quy chế dân chủ. Mọi công việc tập thể tại khu dân cư đều được công khai để người dân biết, bàn bạc và đóng góp ý kiến. Phương án cuối cùng dựa trên sự đồng thuận của đại đa số. Nhờ vậy xã nghèo Linh Thông đã thực hiện được một khối lượng rất lớn công việc trong triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới. Tính riêng năm 2017, xã hoàn thành 7 công trình giao thông với tổng chiều dài gần 3.000m; 1 công trình mở rộng nền đường bằng nguồn vốn Chương trình 135 dài gần 1.000m; xây mới và cải tạo 6 nhà văn hóa xóm. Do làm tốt quy chế dân chủ và tuyên truyền vận động nên người dân có sự đồng thuận rất cao. Bà con đã tham gia hiến hơn 2.600m2 đất để xây dựng các công trình công cộng. Điển hình như gia đình ông Ma Đức Huấn ở xóm Tân Thái hiến 720m2; gia đình ông Hoàng Văn Xôn, ở xóm Nà Lá hiến 570m2…

Trên đây chỉ một trong những mô hình dân vận khéo đã và đang triển khai hiệu quả tại Định Hóa. Theo thống kê của Ban Dân vận Huyện ủy, đến nay toàn bộ 435 xóm, bản, tổ dân phố trên địa bàn đã thành lập tổ dân vận, có quy chế chặt chẽ và hoạt động hiệu quả. Điều đáng ghi nhận là trong quá trình xây dựng và nhân rộng các mô hình dân vận khéo, cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể đã nêu cao vai trò, trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ. Cùng với đó, đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận từ huyện đến cơ sở đều có sự nhiệt tình, tâm huyết với công việc. Từ đó, phong trào dân vận khéo đã phát triển và lan tỏa sâu rộng trong nhân dân.