Theo thống kê, trên địa bàn huyện Định Hóa hiện có 211/435 trưởng xóm, bản chưa phải là ĐV; con số này không thay đổi nhiều so với năm 2016 là 213/435. Điều này cho thấy những khó khăn nhất định trong phát triển Đảng với đội ngũ trưởng xóm dù cấp ủy, chính quyền các cấp đều có chủ trương khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi.

Từ đầu năm 2019, ông Vũ Văn Toán, ở xóm Văn Lương 1, xã Trung Lương được người dân trong xóm tín nhiệm bầu làm Trưởng xóm. Ông được bà con cũng như lãnh đạo xã đánh giá là người nhiệt tình, trách nhiệm và luôn hoàn thành tốt công việc. Xóm Văn Lương 1 có gần 50 hộ dân, trên 80% số dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Trước đó, với vai trò là Chi hội trưởng Chi hội Nông dân và giờ là Trưởng xóm, ông Toán từng bước giúp bà con thay đổi tập quán sản xuất, phát triển cây lâm nghiệp và chăn nuôi. Nhờ vậy, diện mạo nông thôn ở Văn Lương 1 có những đổi thay tích cực. Bản thân ông Toán cũng mong muốn phấn đấu vào Đảng nhưng không đủ điều kiện về trình độ văn hóa. Ông nói: Không phải ĐV nên tôi gặp nhiều khó khăn khi nắm bắt văn bản chính sách mới của Đảng. Bản thân không được tham gia các cuộc họp Chi bộ để đóng góp ý kiến xây dựng nghị quyết nên đôi khi nội dung nghị quyết chưa thực sự sát với thực tiễn, khi triển khai dễ gặp vướng mắc.”

Trường hợp trưởng xóm chưa là ĐV như ông Toán trên địa bàn huyện Định Hóa không phải là ít. Có thể lấy ví dụ ở một số xã, như: Trung Lương có 14/23 trưởng xóm chưa là ĐV; Quy Kỳ là 12/19; Linh Thông là 5/13. Ông Lưu Đức Hồng, Bí thư Đảng ủy xã Quy Kỳ nói: Trưởng xóm là chức danh do dân bầu, khi được hiệp thương giới thiệu là ĐV nhưng còn trẻ tuổi chưa nhiều kinh nghiệm nên uy tín với nhân dân hạn chế, dẫn đến tình trạng “Đảng cử mà dân không bầu”. Những người được bà con tín nhiệm thì lại cao tuổi, trình độ văn hóa thấp, vi phạm chính sách dân số hoặc tuổi đã quá cao nên không đủ điều kiện kết nạp.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi vẫn tìm được “điểm sáng’ trong công tác này. Cụ thể như xã Kim Sơn từ đầu nhiệm kỳ tới nay đã kết nạp Đảng cho 4 đồng chí trưởng xóm. Nghị quyết của Đảng ủy xã Kim Sơn nêu rõ, các chức danh gồm: Trưởng xóm, công an viên và thôn đội trưởng phải là ĐV. Nên sau khi quần chúng ưu tú nào được tín nhiệm bầu vào các chức danh dó, Chi bộ có trách nhiệm giúp đỡ, tạo điều kiện để quần chúng đó nỗ lực phấn đấu vào Đảng. Đảng bộ xã Sơn Phú cũng vừa kết nạp được được 1 đảng viên; 2 người khác đã học xong lớp bồi dưỡng kiến thức và hoàn thiện hồ sơ. Bà Bàng Thị Tuyết, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Sơn Phú nói: Chúng tôi tập trung rà soát những đối tượng nguồn để làm công tác tư tưởng, động viên phấn đấu vào Đảng. Trường hợp ông Trần Văn Lang, ở xóm Lương Bình 1 là ví dụ. Ông Lang sinh năm 1962, được người nhân tín nhiệm bầu làm Trưởng xóm đã qua 2 khóa. Công việc gì của tập thể ông cũng nhiệt tình, trách nhiệm, nhưng có tâm lý “ngại” vào Đảng vì tuổi cao. Trực tiếp lãnh đạo Đảng ủy xã Sơn Phú đã xuống động viên, Chi ủy xóm hết sức tạo điều kiện nên ông có thêm động lực. Ông Lang chia sẻ: “Tôi vào Đảng năm 58 tuổi và cảm thấy rất vinh dự. Mình làm gương cho con cháu, cũng thấy bản thân có điều kiện hoàn thành tốt hơn nhiệm bà con giao phó.”

Theo đánh giá của Ban Tổ chức Huyện ủy Định Hóa, thời gian qua, các đảng bộ xã, thị trấn trực thuộc đã chú trọng phát hiện, giới thiệu quần chúng ưu tú cho Đảng, trong đó có đội ngũ cán bộ xóm, bản. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn do đội ngũ này thường là những người cao tuổi, hạn chế về trình độ văn hóa, dù được nhân tím nhiệm và họ rất nhiệt tình, năng nổ, trách nhiệm, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Ông Nguyễn Ngọc Phú, Phó Ban Tổ chức Huyện ủy Định Hóa nhận định: Để nâng cao tỷ lệ trưởng xóm là ĐV, cấp ủy Đảng, chính quyền cấp xã cần quyết tâm và có kế hoạch cụ thể hơn nữa; chủ động lựa chọn những quần chúng ưu tú, có trình độ, năng lực để giới thiệu hiệp thương bầu vào chức danh trưởng, phó xóm; rà soát lại đội ngũ cán bộ trưởng xóm tuy cao tuổi (nhưng vẫn trong khung quy định), có đủ trình độ để vận động, giới thiệu cho Đảng. Đối với những xã có tỷ lệ trưởng xóm chưa phải là ĐV chiếm tỷ lệ cao thì cần đẩy mạnh tuyên truyền và xây dựng các giải pháp cụ thể tháo gỡ cho phù hợp. Đồng thời phát huy vai trò của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội trong việc bồi dưỡng, kết nạp đội ngũ này vào Đảng.