Có mặt tại khu vực vi phạm, theo quan sát của chúng tôi, mảnh đất rộng hàng nghìn mét vuông nằm ngay sát mép nước hồ Suối Lạnh được gia đình bà Dung chôn cột bê tông, rào kín bằng dây thép gai xung quanh, chỉ có một cổng ra vào duy nhất nhưng luôn khóa chặt. Bên ngoài cổng treo nhiều tấm biển với nội dung “Công trình đang thi công, không nhiệm vụ cấm vào”.

Theo báo cáo của Trạm Khai thác Thủy lợi Phổ Yên (thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Thái Nguyên) - đơn vị được giao quản lý, vận hành công trình hồ Suối Lạnh, cuối tháng 1-2021, đơn vị đã phát hiện gia đình bà Dung đã tự ý san lấp, đổ đất và trồng cây lâu năm lên diện tích 5.934m2 thuộc phạm vi hành lang bảo vệ công trình và xuống lòng hồ với khối lượng khoảng 2.400m3 đất đá. Trên diện tích này, gia đình bà Dung tự ý tháo dỡ cột mốc bảo vệ công trình (cột mốc số 31); đồng thời, chôn khoảng 200 cột bê tông, làm hàng rào dây thép gai xuống sát mép nước ở cao trình +28.50m đến cao trình +30.0m. Toàn bộ hoạt động trên đều nằm dưới cao trình 32.04m (cao trình đỉnh đập) tại khu vực phía Tây, thượng lưu lòng hồ. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Đình Sỹ, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Thái Nguyên cho biết: Việc làm trên của gia đình bà Dung đã làm thay đổi hiện trạng công trình, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác đảm bảo an toàn, quản lý, vận hành công trình. Với chức năng nhiệm vụ của mình, đơn vị chỉ được phép lập biên bản hiện trạng, yêu cầu tháo dỡ công trình vi phạm chứ không có quyền xử lý vi phạm hành chính. 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trước đó, vào tháng 2-2020, gia đình bà Dũng đã từng tự ý tháo dỡ 2 cột mốc bảo vệ công trình (cột mốc số 31, 32). Sau khi bị phát hiện và lập biên bản vi phạm, gia đình bà Dung đã khôi phục lại hiện trạng ban đầu. Tuy nhiên, kể từ tháng 7-2020, sau khi được UBND T.X Phổ Yên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn của công trình hồ Suối Lạnh, bà Dung lại tiếp tục những hành vi vi phạm như đã nói ở trên vì cho rằng đất đã được cấp Giấy chứng nhận cho gia đình thì bà được toàn quyền sử dụng. Theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 4324/UBND cấp ngày 15-7-2020, gia đình bà Dung được cấp quyền sử dụng đối với thửa đất số 20, tờ bản đồ số 128 với tổng diện tích 7.995,9m2, trong đó, đất ở nông thôn 400m2 và đất trồng cây lâu năm 7.595,9m2. Trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi chú rõ: “Có 5.934,1m2 nằm trong hành lang bảo vệ công trình Hồ Suối Lạnh”.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, đồng chí Trần Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND T.X Phổ Yên khẳng định: Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Dung nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ công trình Hồ Suối Lạnh là hoàn toàn đúng theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc sử dụng đất của gia đình bà Dung không được gây ảnh hưởng đến công tác bảo vệ an toàn công trình. Đối với những vi phạm của gia đình bà Dung, thẩm quyền xử lý vi phạm trước hết thuộc về UBND xã Thành Công. Tuy nhiên, do chính quyền địa phương chưa làm hết trách nhiệm nên vụ việc kéo dài và ngày càng phức tạp. Hiện, UBND T.X Phổ Yên đã trực tiếp đứng ra chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn tất hồ sơ để xử lý theo đúng quy định; đồng thời, sẽ xem xét kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo chính quyền địa phương trong vụ việc này.

Hồ Suối Lạnh có diện tích mặt nước trên 4km2, dung tích chứa nước trên 2,6 triệu m3, cung cấp nước tưới cho trên 452ha lúa và trên 176ha cây trồng khác của T.X Phổ Yên. Bên cạnh chức năng thủy lợi, khu vực hồ Suối Lạnh còn có cảnh quan đẹp, là địa điểm thu hút nhiều du khách đến tham quan. Từ đầu năm đến nay, Trạm Khai thác Thủy lợi Phổ Yên đã phát hiện, lập biên bản và yêu cầu tháo dỡ 2 công trình xây dựng trái phép nằm trong hành lang an toàn của hồ. Theo nhận định của chúng tôi, thời gian tới, hoạt động xây dựng các công trình hạ tầng phục vụ du lịch tại khu vực này chắc chắn sẽ còn diễn ra nhiều hơn. Do vậy, chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động san lấp, xây dựng nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi xâm hại đến an toàn của công trình thủy lợi, cũng như làm ảnh hưởng đến hoạt động thu hút đầu tư, phát triển du lịch của tỉnh.