Đợt thu hoạch lúa xuân năm nay đúng vào thời điểm dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, vì vậy, trên những cánh đồng vàng rực màu lúa chín, bà con nông dân huyện Đại Từ hối hả vào vụ gặt nhưng không quên thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch. Anh Trần Văn Trường, ở xóm Soi, xã Ký Phú chia sẻ: Do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp nên chúng tôi bảo nhau hạn chế tập trung đông người, các gia đình chủ động thu hoạch lúa của mình thay vì gặt đổi công như những vụ trước. Cũng may là bây giờ đã có máy móc hỗ trợ hầu hết các công đoạn, nông dân chúng tôi chỉ việc đưa thóc về nhà. Năm nay, gia đình tôi cấy 4 sào giống Khang dân, năng suất cao hơn vụ xuân năm ngoái trên 40kg thóc mỗi sào. 

Đúng như chia sẻ của anh Trường, trên những cánh đồng của huyện Đại Từ, hình ảnh những người nông dân phải còng lưng gánh lúa rất hiếm thấy, thay vào đó là những chiếc máy gặt đập liên hợp đang làm việc hết công suất. Được biết, hiện nay, gần 90% người dân trên địa bàn huyện đã sử dụng máy móc trong khâu thu hoạch. Việc tích cực đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng đã giúp lúa được thu hoạch nhanh, dự kiến đến trung tuần tháng 6 tới, người dân Đại Từ sẽ hoàn thành thu hoạch lúa vụ xuân. Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn và thông tin từ các hộ dân, vụ xuân năm nay, người nông dân được mùa. Năng suất lúa của huyện Đại Từ trong vụ này dự ước đạt 59,16 tạ/ha (tăng gần 2 tạ/ha so với vụ xuân năm 2020). Các địa phương có năng suất cao như: Phục Linh (62,5 tạ/ha), Bản Ngoại (61,1 tạ/ha), Cù Vân (61 tạ/ha), Phú Xuyên (60,6 tạ/ha)… 

Cán bộ nông nghiệp huyện Đại Từ đánh giá năng suất lúa xuân tại xã Tân Linh.

Trao đổi với chúng tôi, ông Triệu Hồ Quang, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: Để đạt được năng suất cao như vậy, ngay từ đầu vụ, cùng với việc hướng dẫn nông dân thu hoạch nhanh gọn cây vụ đông, đẩy nhanh quy trình cày ải, phơi đất nhằm tiêu diệt mầm mống của sâu bệnh, nạo vét kênh mương để dẫn nước vào đồng ruộng, trên cơ sở phân tích tình hình thời tiết, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương, các phòng ban chuyên môn của huyện đã xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp. Vì vậy, diện tích lúa xuân trên địa bàn huyện được gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất và sinh trưởng, phát triển tốt. Cơ cấu lúa thuần chất lượng cao và lúa lai chiếm trên 50% diện tích. Các giống lúa được khuyến khích đưa vào gieo cấy chủ yếu là: Thiên Ưu 8, Hương thơm số 7, Hương thơm Kinh Bắc, HDT10, DQ11… (đối với lúa thuần); VT404, Syn98, HKT99… (đối với lúa lai).

Ngoài các loại sâu bệnh hại ảnh hưởng đến sự phát triển của lúa tại các xã: Minh Tiến, Phục Linh, Na Mao… hồi tháng 4 do độ ẩm không khí cao, mưa nhiều, thì thời tiết diễn biến thất thường, mưa bão cũng làm hỏng một số diện tích lúa của các địa phương. Đơn cử như ở xã Quân Chu, trên 3ha lúa đã bị hỏng do ngập úng. Mặc dù vậy, sản lượng lúa toàn huyện vụ này vẫn đạt gần 33.000 tấn (tăng gần 600 tấn so với vụ trước). Anh Dương Văn Cảnh, ở xóm Tân Lập, xã Phú Xuyên cho biết: Gia đình tôi có 6 sào cấy giống lúa lai Thái Xuyên. Vụ xuân năm nay, do thời tiết diễn biến phức tạp, mưa nhiều rồi lại thêm sự xuất hiện của sâu bệnh gây hại, nên tôi rất lo cây lúa bị giảm năng suất, sản lượng. Tuy nhiên, chúng tôi đã tích cực thăm đồng, phun thuốc bảo vệ thực vật theo đúng hướng dẫn của cán bộ khuyến nông, nhờ vậy cây lúa vẫn sinh trưởng tốt. Kết quả là năng suất lúa đạt 2,2 tạ/sào, cao hơn vụ trước khoảng 20%.

Hiện nay, nông dân các địa phương trên địa bàn huyện Đại Từ đang khẩn trương thu hoạch nhanh, gọn lúa vụ xuân theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để chủ động gieo trồng vụ mùa theo đúng khung thời vụ tốt nhất. Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay, toàn huyện gieo cấy gần 6.500ha lúa, năng suất dự ước đạt 55,23 tạ/ha, phấn đấu sản lượng đạt trên 35.700 tấn. Trong đó, diện tích lúa mùa trung là gần 5.200ha, còn lại là lúa mùa sớm. Do vậy, các thành viên Ban Chỉ đạo sản xuất nông nghiệp huyện đang hướng dẫn nông dân khẩn trương thu hoạch lúa xuân, gặt xong đến đâu thu gom ngay rơm rạ và làm đất đến đó để kịp gieo cấy trà lúa mùa sớm. Đối với những diện tích lúa thu hoạch muộn, không có diện tích để gieo mạ dày súc thì thực hiện gieo mạ trên nền đất cứng. Đồng thời, phối hợp với các ngành chức năng tăng cường quản lý các công trình thủy lợi trên địa bàn, có kế hoạch dự trữ nước hợp lý, tiết kiệm, bảo đảm nước tưới cho sản xuất. 

Đến thời điểm này, nông dân huyện Đại Từ đã thu hoạch được trên 50% tổng diện tích lúa vụ xuân. Những chiếc máy gặt đập liên hợp liên tục ù ù nhả thóc trên khắp các cánh đồng, cùng với đó là niềm vui rạng rỡ trên khuôn mặt người nông dân khi chở “hạt vàng” về nhà.