Trang trại chăn nuôi lợn trên có tổng diện tích 4,5ha do Công ty TNHH MTV Bình Mai làm chủ đầu tư, được tỉnh cấp giấy phép hoạt động từ tháng 11-2018, với quy mô chăn nuôi 5.000 con lợn thịt/lứa. Tuy nhiên, đến giữa năm 2019, trang trại mới tiến hành chăn nuôi.
Trang trại này nằm trên địa phận xã Khôi Kỳ, nhưng toàn bộ chất thải lại chảy ra khu vực xóm Hà Việt và La Giai, xã Mỹ Yên. Anh Phạm Việt Vương, nhà ở xóm Hà Việt bức xúc: Những ngày trời mưa, nước thải của trang trại tràn ra, ngập gần đến mép sân của một số gia đình sinh sống ở khu vực thấp. Ở khu vực trang trại không có khe suối và bể lắng không có bạt lót đáy nên nước thải chủ yếu bị ngấm xuống đất rồi chảy ra những khu vực thấp hơn, ảnh hưởng đến năng suất hoa màu, cây trồng của bà con trong vùng.
Còn ông Bùi Văn Quỳnh, Trưởng xóm La Giai, xã Mỹ Yên cho biết: Giữa năm 2020, nước thải từ trang trại xả ra làm nước suối Trì chuyển màu đen kịt, gần chục ao nuôi của các gia đình lấy nguồn nước từ suối bị chết hết cá. Ngoài ra, gần 2 mẫu lúa của người dân cũng bị ảnh hưởng năng suất (lúa bị lốp), chỉ đạt 50% sản lượng. Sau khi chúng tôi kiến nghị, chính quyền xã Mỹ Yên đã xuống lập biên bản, yêu cầu trang trại đền bù, hỗ trợ những gia đình bị thiệt hại. Tuy nhiên, việc hỗ trợ mới chỉ là phương án giải quyết tạm thời. Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường tuy đã giảm những vẫn diễn ra, về lâu dài, phía trang trại cần phải xây dựng hệ thống xử lý chất thải đảm bảo để bà con đỡ bị ảnh hưởng.
Theo một số người dân, dù trang trại được cấp phép chăn nuôi với quy mô 5.000 con/lứa, nhưng ở những thời điểm giá lợn tăng cao, chủ trang trại đưa vào chăn nuôi khoảng 7.000-8.000 con/lứa nên lượng chất thải xả ra môi trường càng lớn.
Ông Nguyễn Ngọc Long, cán bộ địa chính xã Mỹ Yên cho hay: Chính quyền địa phương đã 2 lần xuống lập biên bản về việc trang trại ở xã Khôi Kỳ, nhưng xả thải và gây ô nhiễm, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân 2 xóm Hà Việt và La Giai, xã Mỹ Yên. Sau mỗi lần lập biên bản, trang trại có thực hiện các biện pháp xử lý sinh học, hạn chế xả thải ra suối, nhưng chỉ được một thời gian ngắn, sau đó, bà con lại tiếp tục phản ánh về tình trạng gây ô nhiễm.
Theo ông Nguyễn Quang Khê, Chủ tịch UBND xã Mỹ Yên: Mặc dù phía trang trại cũng đã phối hợp với chính quyền và người dân đánh giá thiệt hại hoa màu để hỗ trợ bà con, nhưng về lâu dài, nếu không có phương án xây dựng hệ thống xử lý chất thải đảm bảo thì sẽ gây ô nhiễm rất lớn đến khu vực xung quanh và nguồn nước suối Trì. Tuy nhiên, do trang trại nằm ở xã Khôi Kỳ nên địa phương rất khó khăn trong việc kiểm tra, xử lý…
Về thông tin trang trại chăn nuôi với số lượng lớn hơn so với quy mô được cấp phép, một cán bộ Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đại Từ cho hay: Việc kiểm tra đối với các trang trại chăn nuôi gặp không ít khó khăn, do liên quan đến yếu tố phòng, chống dịch bệnh trên đàn gia súc…
Còn ông Nguyễn Tiến Khanh, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Bình Mai (đại diện chủ trang trại) phát biểu: Trang trại đã được tỉnh phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường. Thời gian đầu tiến hành chăn nuôi, chất thải của trang trại có gây ô nhiễm môi trường, đơn vị cũng đã hỗ trợ người dân. Từ nay đến đầu năm 2022, chúng tôi sẽ tiến hành xây dựng thêm các bể biogas và một số công trình phụ trợ để hoàn thiện hệ thống xử lý chất thải…
Tuy nhiên, trong thời gian chờ phía công ty hoàn thiện hệ thống xử lý chất thải, bà con 2 xóm Hà Việt và và La Giai, xã Mỹ Yên vẫn đang phải chịu cảnh môi trường sống, sản xuất bị ô nhiễm. Do địa điểm trang trại nằm ở vị trí cao hơn khu vực người dân sinh sống nên nước thải ngấm xuống, gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước. Vì vậy, theo ý kiến của người dân, cơ quan chức năng của huyện Đại Từ cần kiểm tra, đánh giá và giám sát việc xây dựng hệ thống xử lý chất thải của trang trại, đảm bảo theo đúng thiết kế trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được tỉnh phê duyệt…