P.V: Thưa ông, ông lý giải ra sao về tình trạng “loạn” giá bán các loại test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2  trên địa bàn tỉnh?

Ông Hoàng Hải: Trước hết, chúng ta cần hiểu đúng về test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2. Đây là một xét nghiệm chẩn đoán nhanh RDT (Rapid Diagnostic Test) để phát hiện sự có mặt của protein đặc hiệu vi rút SARS-CoV-2 có trong một mẫu dịch tiết từ đường hô hấp (dịch tỵ hầu) của người cần kiểm tra. Xét nghiệm nhanh kháng nguyên được sử dụng tốt nhất để sàng lọc, chẩn đoán sớm tình trạng nhiễm vi rút cấp tính.

Trước, trong và sau Tết Nhâm Dần, dịch COVID-19 trên địa bàn tỉnh tiếp tục diễn biến phức tạp, số ca mắc mới tăng mạnh. Bởi vậy, nhiều người dân Thái Nguyên đã chủ động mua test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 để tự thực hiện lấy mẫu xét nghiệm tại nhà. Việc này khiến cho tình trạng cung, cầu bị lệch cán cân, cầu nhiều hơn cung.

Khi nhu cầu trên thị trường tăng có thể tạo cơ hội cho một số tổ chức, cá nhân thực hiện các hình thức trục lợi bất chính từ việc sản xuất, buôn bán thuốc, trang thiết bị y tế giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng hoặc đẩy giá bán lên cao... Thực tế này không chỉ làm thiệt hại đến túi tiền của người mua mà còn gây khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước về thuốc, vật tư, thiết bị y tế. Tuy nhiên, tình trạng này chỉ xảy ra ở một số địa phương, đơn vị chưa thực sự quyết liệt trong quản lý, chỉ đạo; việc công khai, minh bạch về giá dịch vụ nói chung, giá test nhanh và công tác truyền thông còn hạn chế. Bên cạnh đó, phản ánh của người dân còn chưa được giải thích thỏa đáng, kịp thời,

P.V: Việc sử dụng thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, đặc biệt là test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 giả có hại như thế nào, thưa ông?

Ông Hoàng Hải: Tổ chức Y tế thế giới đã cảnh báo về tình hình thuốc giả liên quan đến dịch COVID-19 đang gia tăng, đặc biệt tại các nước đang phát triển như Việt Nam. Việc lợi dụng các kẽ hở pháp luật để sản xuất, buôn bán, sử dụng thuốc, trang thiết bị y tế không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng đã gây ra những nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng, gây tổn thất cho kinh tế, gây bất an trong nhân dân, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh như hiện nay. 

Đặc biệt, nếu người dân mua và sử dụng các loại test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 kém chất lượng sẽ cho kết quả không chính xác, gây hoang mang cho những người có kết quả dương tính giả. Trong khi đó, những người cho kết quả âm tính (nhưng thực tế đã mang vi rút trong người) sẽ chủ quan, có thể làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng, gia tăng các chi phí cho phòng, chống dịch và ảnh hưởng lớn đến các hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Để kịp thời ngăn chặn, phòng ngừa việc sản xuất, buôn bán, sử dụng thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, trong đó có test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng nhằm đảm bảo cung ứng thuốc, trang thiết bị y tế có chất lượng, sử dụng an toàn, hiệu quả cho người dân, giá bán ổn định… Sở Y tế đã yêu cầu các đơn vị liên quan đến việc sản xuất, cung cấp, buôn bán thuốc, trang thiết bị y tế, phải nghiêm túc tuân thủ các quy định của pháp luật; nâng cao ý thức và trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe con người, đề cao y đức của người làm ngành y, dược.

P.V: Ông có thể nêu cụ thể những quy định mà Sở Y tế đã yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp phải thực hiện trong kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế, trong đó có test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2?

Ông Hoàng Hải: Chúng tôi yêu cầu các cơ sở kinh doanh thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế trên địa bàn tỉnh phải thực hiện nghiêm các quy định về hoạt động kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế; thường xuyên cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo, các danh mục trang thiết bị y tế... trên trang Thông tin điện tử của Bộ Y tế (tại địa chỉ: https://dmec.moh,gov.vn). Đặc biệt, chỉ được mua bán thuốc, trang thiết bị y tế có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được cơ quan có thẩm quyền cấp số đăng ký, giấy phép nhập khẩu, giấy phép lưu hành...

Với những cơ sở có mua bán trang thiết bị y tế (bao gồm cả test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2), trước khi mua bán phải thực hiện thủ tục công bố đủ điều kiện mua bán trang thiết bị y tế về Sở Y tế theo quy định; tuyệt đối không được lợi dụng dịch bệnh để đầu cơ, tích trữ, tăng giá thuốc, trang thiết bị y tế, nhất là đối với các thuốc, trang thiết bị sử dụng trong phòng, chống dịch COVID-19; niêm yết giá theo quy định và không được bán cao hơn giá niêm yết.

Sở cũng yêu cầu phòng Y tế các huyện, thành phố, thị xã phải chỉ đạo các cơ sở kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế trên địa bàn thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh; tham mưu tăng cường các biện pháp quản lý, thanh kiểm tra các cơ sở kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế trên địa bàn, kiên quyết xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm (nếu có).

Riêng với Trung tâm Y tế cấp huyện, Sở Y tế yêu cầu các đơn vị này phải chỉ đạo các trạm Y tế có kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế trên địa bàn thực hiện nghiêm các nội dung trên; tổ chức kiểm tra các hoạt động kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế tại trạm và xử lý nghiêm theo quy định.

Thời gian tới đây, chúng tôi sẽ tổ chức thanh, kiểm tra đột xuất tại cơ sở, nếu vi phạm sẽ xử lý nghiêm theo quy định.

Xin chân thành cảm ơn ông!