Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay) ngay từ khi mới thành lập, được nhân dân hết lòng chở che, giúp đỡ đã liên tiếp giành thắng lợi trong hai trận đánh đồn Phai Khắt, Nà Ngần, mở đầu truyền thống “trăm trận trăm thắng” của Quân đội ta.

Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược, cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta đã chịu đựng biết bao khó khăn, gian khổ, hy sinh, kiên trì bám dân, bám địa bàn, xây dựng tình quân dân như “cá với nước”, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, tích cực đóng góp sức người, sức của cho kháng chiến với mục tiêu “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”.  

Thời kỳ đất nước đổi mới, phát huy bản chất, truyền thống vẻ vang “Bộ đội Cụ Hồ”, Quân đội ta tiếp tục thực hiện tốt chức năng “đội quân công tác” của Đảng, trong đó, công tác dân vận có bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện, được xác định là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của toàn quân. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã ban hành nhiều nghị quyết và chỉ thị, kế hoạch về công tác dân vận.

Với tinh thần tích cực, chủ động, những năm qua, công tác dân vận trong Quân đội đã có những bước đổi mới toàn diện, sâu rộng cả về nội dung, hình thức, cách làm và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các đơn vị Quân đội đã thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể địa phương làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), quốc phòng, an ninh (QP, AN) của địa phương; tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tích cực đấu tranh phòng, chống tội phạm vùng biên giới quốc gia; vận động ngư dân khai thác, đánh bắt thủy, hải sản đúng pháp luật và đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. 

Đóng quân ở bất cứ đâu, các đơn vị Quân đội đều tích cực tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở địa phương vững mạnh. Bộ đội luôn sâu sát, gần gũi với nhân dân, “cùng ăn”, “cùng ở”, “cùng làm”, “cùng nói tiếng dân tộc”; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể, lực lượng trên địa bàn tuyên truyền, vận động nhân dân nhận thức rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam, chống phá Đảng, Nhà nước nhằm thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ.

Những năm qua, các đơn vị tổ chức kết nghĩa với hơn 10.000 đầu mối, cử hơn 45.000 lượt cán bộ tham gia củng cố gần 13.000 chi bộ và tổ chức chính trị-xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đông đồng bào tôn giáo, khu vực biên giới, địa bàn trọng điểm QP, AN; góp phần xóa tình trạng “trắng đảng viên”, “trắng chi bộ” ở nhiều thôn, bản.

Các đơn vị Quân đội cùng cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt nhiều chương trình mục tiêu quốc gia, các phong trào thi đua: “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Quân đội chung tay vì người nghèo-không để ai bị bỏ lại phía sau”, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Các doanh nghiệp Quân đội, binh đoàn, đoàn kinh tế-quốc phòng triển khai thực hiện hiệu quả những phong trào thi đua, đề án, chương trình, gắn phát triển KT-XH với củng cố QP, AN, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền; khắc phục hậu quả chiến tranh để lại; bảo đảm việc làm và ổn định đời sống người lao động. Các bệnh viện, học viện, nhà trường, viện, trung tâm đã phát huy thế mạnh về khoa học công nghệ, tích cực tham gia nhiều hoạt động giáo dục, bồi dưỡng kiến thức, trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ; hỗ trợ trang thiết bị; thực hiện các chính sách an sinh xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần cho nhân dân.

Nhiều chương trình, mô hình có sức lan tỏa, như: “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, “Thầy giáo, thầy thuốc mang quân hàm xanh”, “Ruộng lúa gắn kết”, “Con nuôi đồn biên phòng”, “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Ngôi nhà 100 đồng”, “Mái ấm công đoàn-Nghĩa tình đồng đội”, “Mái ấm tình thương”, “Tết quân dân”, “Bệnh xá quân-dân y”...

Thông qua các phong trào, mô hình, toàn quân đã phối hợp làm mới, sửa chữa, nâng cấp 96.984km đường nông thôn; hàng trăm nghìn ki-lô-mét kênh mương nội đồng, lưới điện; xây dựng hàng nghìn nhà văn hóa; nhà ở chính sách cho người nghèo, hộ nghèo, người có công; xóa nhà tạm, nhà dột nát. Xây tặng và hỗ trợ xây dựng hàng trăm trường, lớp, phòng học; tham gia xóa mù chữ, phổ cập tiểu học cho học sinh, trao học bổng, tặng sách, vở và đồ dùng học tập trị giá hàng tỷ đồng.

Trong phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, Quân đội luôn xung kích trên tuyến đầu, thực sự là lực lượng nòng cốt, có mặt kịp thời tại những nơi hiểm nguy; tham gia khắc phục hậu quả hạn hán, cháy rừng, mưa lũ, xâm nhập mặn trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Đặc biệt, trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, toàn quân tham gia phòng, chống đại dịch trên tinh thần “chống dịch như chống giặc”, “ở đâu có khó khăn, ở đó có bộ đội”, “bộ đội chủ động đến với nhân dân chứ không đợi người dân tìm đến bộ đội”.

Cán bộ, chiến sĩ Quân đội “càng khó khăn thì càng phải ra sức thi đua”, không quản ngại khó khăn, nguy hiểm, nguy cơ bị lây nhiễm bệnh, hỗ trợ tích cực cả về nhân lực, vật tư y tế; triển khai 190 khu cách ly, 15 bệnh viện dã chiến truyền nhiễm, hơn 400 bệnh xá cơ động, duy trì hơn 24.000 tổ, chốt ở biên giới và nội địa... chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, tính mạng, tài sản, bảo đảm an toàn cho nhân dân, góp phần vừa phòng, chống đại dịch hiệu quả, vừa đẩy mạnh phát triển KT-XH.

Thông qua thực hiện chức năng đội quân công tác, đặc biệt là những kết quả công tác dân vận của Quân đội trong thời gian qua đã góp phần tích cực, to lớn trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh; làm sáng đẹp hơn hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ-Bộ đội của dân trong thời kỳ mới.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Mặt trái của nền kinh tế thị trường đã và đang tác động mạnh mẽ, làm nảy sinh những mâu thuẫn, bức xúc trong xã hội; các thế lực thù địch đang triệt để lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền”, những hạn chế trong quản lý, phát triển KT-XH để chống phá, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; xuyên tạc, kích động, lôi kéo, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chia rẽ mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội với nhân dân; thực hiện “phi chính trị hóa Quân đội”. 

Để tiếp tục thực hiện tốt chức năng “đội quân công tác”, góp phần củng cố vững chắc lòng tin của nhân dân đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, tăng cường mối quan hệ đoàn kết gắn bó máu thịt quân-dân, công tác dân vận của Quân đội cần quán triệt nắm vững và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác dân vận.

Cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác dân vận, xác định là nhiệm vụ thường xuyên của cơ quan, đơn vị, của mọi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ trong Quân đội. Bám sát thực tiễn, tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp công tác dân vận phù hợp với địa bàn, từng đối tượng. Tập trung nghiên cứu xây dựng và vận dụng các mô hình điển hình “Dân vận khéo” ở những vùng đô thị, khu công nghiệp, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo, các địa bàn trọng điểm về QP, AN.

Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ chế, nâng cao chất lượng phối hợp hoạt động với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương trong tiến hành công tác dân vận, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế, văn hóa-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đẩy mạnh thực hiện Phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt” gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, các phong trào, cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội và địa phương phát động. Thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng mối quan hệ đoàn kết gắn bó trong nội bộ, đoàn kết cán-binh.

Thường xuyên quan tâm xây dựng cơ quan dân vận và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận có phẩm chất, đạo đức tốt, có kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động quần chúng; thường xuyên học tập, rèn luyện phong cách công tác dân vận “gần dân, học dân và có trách nhiệm với dân”. Làm tốt việc tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, sắp xếp cán bộ dân vận các cấp vừa có tính ổn định, kế thừa vừa có hướng phát triển tốt.