Ở bất cứ vị trí nào tại Lô Lô Chải, bạn cũng có thể ngắm nhìn cột cờ Lũng Cú ở trên đỉnh núi Long Sơn. Nếu là người đam mê khám phá, trải nghiệm thì Lô Lô Chải chính là điểm đến lý tưởng mà bạn không nên bỏ qua.
Giữa cộng đồng các dân tộc ở Lũng Cú chủ yếu là đồng bào Mông, Dao, bản Lô Lô Chải là nơi sinh sống của hơn 100 hộ dân, đa số là người Lô Lô, một dân tộc ít người.
Trước đây, đời sống của người dân chủ yếu dựa vào ruộng nương. Do đất đai nơi cao nguyên đá hạn hẹp, thời tiết khá khắc nghiệt nên cố gắng lắm cũng chỉ đủ ăn, nhiều hộ mỗi năm thiếu ăn đôi ba tháng. Giờ đây, cuộc sống của bà con ngày càng khấm khá do đã biết khai thác tiềm năng du lịch từ vị trí đắc địa nơi điểm cực Bắc cùng với các giá trị văn hóa vốn có.
Là một trong những hộ tiên phong làm du lịch cộng đồng, anh Vàng Gỉ Toáng đã chuyển công năng ngôi nhà đang ở để đón du khách đến nghỉ. Toàn bộ sàn trên của ngôi nhà anh trải chăn, nệm được 22 chỗ ngủ cho du khách. Gian phòng ở khá rộng nên nếu đi đoàn đông, du khách sẽ được trải nghiệm văn hóa cộng đồng gần gũi, mộc mạc, chân phương như chính người Lô Lô vậy.
Điều khiến chúng tôi rất ấn tượng là là sinh hoạt của người Lô Lô nằm ở những căn nhà trình tường được đắp bằng đất cùng mái ngói âm dương đã nhuốm màu thời gian. Đây được xem là nét văn hóa độc đáo còn tồn tại và phát triển đến bây giờ của một số dân tộc thiểu số vùng cao miền Bắc.
Ưu điểm của nhà trình tường là mùa Đông thì ấm, mùa Hè thì mát. Người dân ở đây đã thiết kế và sửa sang lại các ngôi nhà trở thành những homestay xinh xắn, xây thêm nhà vệ sinh, phòng tắm tiện nghi dành cho du khách.
Đặc biệt, sự chuyên nghiệp trong làm du lịch cộng đồng đang dần được hình thành. Bên cạnh mô hình homestay, người dân cũng được hướng dẫn để phát triển các hoạt động trải nghiệm đa dạng, hấp dẫn xung quanh.
Ở các homestay, du khách được khám phá nét truyền thống của đồng bào Lô Lô, đặc biệt là trang phục của phụ nữ rất đẹp.
Đến đây, du khách sẽ được thưởng thức các hoạt động văn hóa như biểu diễn văn nghệ, đốt lửa trại, tham gia thêu họa tiết trang phục độc đáo của dân tộc Lô Lô.
Gần đây, mô hình trekking khám phá cũng được thử nghiệm và đang hoàn thiện hơn để mở rộng trải nghiệm cho du khách, trong tương lai sẽ thu hút nhiều hơn các “tín đồ” khám phá và leo núi về đây. Với du khách có nhu cầu ăn uống, các chủ homestay phục vụ những món ăn truyền thống, riêng biệt của nơi cao nguyên đá với vị ngon khác biệt.
Cũng theo anh Vàng Gỉ Toáng, hiện nay, bản có 21 hộ làm mô hình homestay. Hầu hết các nhà đều là trình tường, đây là nét văn hóa đặc biệt giúp Lô Lô Chải trở thành điểm sáng trong phát triển du lịch cộng đồng địa phương.
Trung bình mỗi tháng, ngôi làng nhỏ đón khoảng 1.000 du khách đến lưu trú và tham quan. Đặc biệt, vào dịp từ cuối tháng 9 đến tháng 11 trùng với mùa hoa tam giác mạch, các homestay luôn ở “cháy phòng”. Điều này chứng tỏ sự hấp dẫn và tiềm năng phát du lịch của Lô Lô Chải.
Trong các tour du lịch của các công ty lữ hành, Lô Lô Chải đã trở thành cái tên sáng giá nối dài thêm chuyến hành trình khám phá Hà Giang và cao nguyên đá Đồng Văn.