“Vấn đề” trong quản lý đất đai tại Minh Đức: Nhìn từ những vụ việc cụ thể

Từ một vụ việc…

Ngày 13-1-2022, UBND T.X Phổ Yên ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 4 người dân xã Minh Đức về hành vi “tự ý chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn”, trong đó có ông Nguyễn Văn Thành và bà Phạm Thị Thanh, đều trú tại xóm Thuận Đức. Tuy nhiên, cả ông Thành và bà Thanh đều không đồng thuận với quyết định này.

Ông Thành cho biết: Tại thửa đất ghi trong quyết định xử phạt, gia đình tôi chỉ xây dựng chuồng trại chăn nuôi lợn với diện tích 385,59m2.

Còn theo bà Thanh, gia đình bà dựng 1 căn nhà sàn với diện tích 102,57m2 và xây 1 khu chuồng trại chăn nuôi gà trên diện tích 328,05m2 nhưng trong quyết định xử phạt lại ghi diện tích xây dựng vi phạm là 430,63m2.

Ông Thành, bà Thanh cùng cho rằng, đất của 2 gia đình đều có nguồn gốc là đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp. Trong khi đó, Điều 10 của Luật Đất đai năm 2013 quy định, đất xây dựng chuồng trại chăn nuôi cũng thuộc nhóm đất nông nghiệp. Do đó, các quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi “tự ý chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn” là chưa chính xác đối với ông Thành và chưa đúng về diện tích vi phạm đối với bà Thanh.

Mặt khác, ông Thành, bà Thanh và nhiều người dân khẳng định những năm qua nhiều hộ dân tại xã xây dựng chuồng trại chăn nuôi trên đất trồng cây lâu năm, đất nông nghiệp nhưng không ai bị nhắc nhở, xử phạt, nên việc xử phạt họ là không công bằng.

Về vấn đề này, bà Trần Thị Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Minh Đức giải thích: Do cán bộ địa chính xã xác định đất chăn nuôi thuộc nhóm đất phi nông nghiệp nên UBND xã đã hoàn thiện thủ tục xử lý về hành vi “tự ý chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp”. Đối với ông Thành và bà Thanh, mức xử phạt từ 5-8 triệu đồng, trong khi thẩm quyền xử phạt của chủ tịch UBND xã không quá 5 triệu đồng đối với cá nhân, nên UBND xã đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc đến UBND T.X Phổ Yên để xử phạt theo thẩm quyền…

Sau khi nhận được kiến nghị của người dân về việc xử phạt không đúng, T.X Phổ Yên tiến hành rà soát lại toàn bộ quy trình xử lý, các quy định hiện hành và nhận thấy UBND xã Minh Đức đã xác định không đúng hành vi vi phạm của người dân, dẫn đến việc tham mưu cho UBND T.X Phổ Yên ban hành các quyết định xử phạt chưa chính xác và không đúng thẩm quyền.

Ông Trần Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND T.X Phổ Yên cho biết: Luật Đất đai năm 2013 quy định, đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp và người dân được phép xây dựng chuồng trại chăn nuôi. Tuy nhiên, người dân phải đăng ký biến động đất đai với chính quyền địa phương trong vòng 30 ngày kể từ khi phát sinh biến động. Trong trường hợp này, gia đình ông Thành và bà Thanh đã không đăng ký biến động đất đai nên hành vi vi phạm là “không đăng ký biến động đất đai”, thẩm quyền xử phạt thuộc về UBND xã Minh Đức. Riêng đối với gia đình bà Thanh, vì đã dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm nên vẫn bị xử lý về hành vi “tự ý chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn”, tuy nhiên do diện tích vi phạm là 102,57m2 nên thẩm quyền xử lý vẫn thuộc về UBND cấp xã.

Trên cơ sở đó, ngày 18-2, UBND thị xã Phổ Yên ban hành các quyết định hủy bỏ 3/4 quyết định xử phạt hành chính đối với các trường hợp tại xã Minh Đức, trong đó có bà Thanh và ông Thành; đồng thời giao lại toàn bộ hồ sơ vụ việc vi phạm cho UBND xã Minh Đức xử lý theo đúng thẩm quyền.

Bà Phạm Thị Thanh, xóm Thuận Đức, xã Minh Đức (T.X Phổ Yên), phản ánh: Gia đình tôi chỉ dựng nhà sàn trên diện tích đất 102,57m2, nhưng bị xử phạt về hành vi “tự ý chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn” trên diện tích 430,63m2.

Mặc dù đã được UBND T.X Phổ Yên bàn giao hồ sơ những vụ việc để xử lý theo thẩm quyền, nhưng từ ngày 18-2 đến nay, UBND xã Minh Đức vẫn chưa đưa ra hình thức xử lý cụ thể đối với các trường hợp nêu trên.

Ông Trần Văn Hưng, Chủ tịch UBND xã Minh Đức cho biết: Xã đang tiếp tục kiểm tra, rà soát lại toàn bộ hồ sơ nên không thể cung cấp thông tin cho phóng viên (?!).

… đến những vấn đề cần làm rõ

Liên quan đến kiến nghị, phản ánh của ông Thành, bà Thanh và một số người dân, chúng tôi đã dành nhiều thời gian tìm hiểu tại cơ sở để có thêm thông tin khách quan. Theo lãnh đạo UBND xã Minh Đức, diện tích đất của ông Thành, bà Thanh xây dựng nhà sàn, chuồng trại chăn nuôi đều nằm trong quy hoạch Dự án đường liên kết, kết nối các tỉnh Thái Nguyên - Bắc Giang - Vĩnh Phúc (gọi tắt là Dự án đường liên kết vùng). Việc xử phạt ông Thành và bà Thanh là nhằm ngăn chặn tình trạng xây dựng đón đền bù ở địa phương, mang tính răn đe những người có ý định vi phạm.

Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy khu vực quy hoạch Dự án đường liên kết vùng trên địa bàn xã Minh Đức còn xuất hiện nhiều công trình xây dựng khác có dấu hiệu đón đền bù nhưng chưa bị chính quyền địa phương xử lý.

Cụ thể, riêng xóm Thuận Đức, chúng tôi phát hiện nhiều bức tường, hàng rào cũ của người dân được ốp đá tự nhiên, gạch đắt tiền nhưng rất nham nhở, tạm bợ; một số khu vườn còn được bắn mái tôn, trần nhựa… Theo phản ánh của người dân, hầu hết những công trình này đã được thống kê, kiểm đếm và đang trong thời gian chờ nhận tiền đền bù.

Bà Trần Thị Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Minh Đức, khẳng định xã đã rất nỗ lực trong công tác tuyên truyền, ngăn chặn xây dựng đón đền bù và quyết liệt xử lý vi phạm.

Tuy nhiên, dư luận vẫn đặt ra nhiều câu hỏi về công tác quản lý quy hoạch, ngăn chặn xây dựng đón đền bù nói riêng, công tác quản lý đất đai nói chung của địa phương này.