Đồi Tây Máy - Nơi chế tạo thành công súng Bazôka của quân đội ta
Địa điểm Xưởng quân giới nơi chế tạo thành công súng Bazôka của quân đội ta nằm ở đồi Tây Máy, xã Phấn Mễ thuộc Thị trấn Giang Tiên, huyện Phú Lương.
Đầu năm 1946, Cục Chế tạo quân giới đã quyết định xây dựng Xưởng Quân giới tại Thị trấn Giang Tiên. Tại đây, sau nhiều lần chế tạo thử nghiệm không thành công, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của kỹ sưu Trần Đại Nghĩa - Cục trưởng cục Quân giới, tháng 2/1947 đã chế tạo thành công súng Bazôka theo mẫu của Mỹ (kiểu ATM6A1), cỡ 60 ly, dài 12,7 mét, nặng 11kg, có thể vác vai, bắn không giật; cự ly bắn hiệu quả từ 50 đến 60 mét, xa nhất 300 mét.
Đạn Bazôka là đạn lõm chống tăng, ngày 3/5/1947, Bazôka được sử dụng diệt xe tăng Pháp tại Sơn Lộ - chùa Trầm, Hà Đông. Bazôka là một loại vũ khí có sức công phá lớn giúp bộ đội ta tăng cường sức mạnh hỏa lực, tiêu diệt nhiều xe tăng tàu chiến đồn bốt kiên cố của địch trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp xâm lược.
Địa điểm Xưởng quân giới nơi chế tạo thành công súng Bazôka ở Giang Tiên đã được công nhận di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 2004
Hiện nay, địa điểm này còn nhiều dấu tích nguyên trạng như móng, trụ bằng bê tông cốt thép dưới chân đồi Tây Máy và khu đồi cây, bể nước trên đồi, khu nền móng đặt máy bơm nước tại bến sông Giang Tiên. Toàn bộ khu vực sản xuất vũ khí có diện tích khoảng 5.000m2 vẫn được giữ gìn khá tốt. Xưởng Quân giới Giang Tiên là bài học thực tiễn sinh động, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau...
