Dự án Luật Thuế tài sản: Nhà có giá trị từ 700 triệu đồng sẽ bị tính thuế tài sản

Đó là thông tin được ông Phạm Đình Thi - Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết tại buổi Họp báo chuyên đề về dự án Luật Thuế tài sản, do Bộ Tài chính tổ chức chiều 13/4, tại Hà Nội.

Ông Phạm Đình Thi cho rằng, Việt Nam cần có thuế tài sản để phù hợp với thông lệ quốc tế. Và nếu thực hiện phương án tính thuế này, dự kiến ngân sách Nhà nước sẽ có thêm hơn 30.000 tỷ đồng.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, cần có Luật Thuế tài sản để đảm bảo mở rộng cơ sở thuế, bao quát nguồn thu thuế tài sản. Từ đó, tăng cường quản lý nhà nước đối với tài sản, đồng thời có thêm nguồn lực đầu tư.

Ở Việt Nam, thuế thu hằng năm trong quá trình sử dụng tài sản chỉ chiếm 0,036% GDP và mới chỉ điều tiết với đất. Do vậy, cần bổ sung thu thuế đối với nhà và các tài sản khác.

Theo Bộ Tài chính, về xác định ngưỡng không chịu thuế đối với nhà có 2 cách là xác định ngưỡng không chịu thuế theo giá trị hoặc xác định ngưỡng không chịu thuế theo diện tích.

Với việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo diện tích có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện, thuận lợi trong việc xác định số thuế phải nộp; ổn định, không thay đổi theo thời giá. Tuy nhiên, việc xác định ngưỡng không chịu thuế theo diện tích có nhược điểm là điều tiết cả đối với người sử dụng nhà có giá trị không lớn, nhà đơn sơ, nhà thiếu kiên cố, nhà tại nông thôn có diện tích vượt ngưỡng không chịu thuế nhưng giá trị thấp; trong khi đó lại không điều tiết đối với nhà giá trị lớn nhưng diện tích nằm trong ngưỡng không chịu thuế.

Ví dụ, theo số liệu về nhà ở năm 2011 tại Đề án Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo diện tích là 100m2 thì sẽ có khoảng 1,9 triệu căn bán kiên cố, nhà thiếu kiên cố, nhà đơn sơ (trong đó có hơn 1,1 triệu căn ở nông thôn) vẫn phải chịu thuế.

Nếu như việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo giá trị nhằm đảm bảo mục tiêu của thuế tài sản, không điều tiết đối với nhà có giá trị dưới ngưỡng không chịu thuế, điều tiết cao đối với nhà có giá trị lớn, đảm bảo công bằng xã hội (chỉ tính thuế đối với nhà có giá trị vượt ngưỡng không chịu thuế). Việc áp dụng ngưỡng không chịu thuế theo giá trị sẽ phân biệt được các loại nhà khác nhau.

Từ đó, Bộ Tài chính đề nghị lấy ngưỡng không chịu thuế theo giá trị để đánh thuế tài sản đối với nhà. Theo quy định của pháp luật về xây dựng thì suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở bình quân khoảng 7,3 triệu đồng/m2. Khi đó, giá trị  xây dựng mới của một căn nhà 100m2 bình quân khoảng 730 triệu đồng.

Do đó, Bộ Tài chính xây dựng phương án thuế suất tài sản đối với nhà thuộc đối tượng chịu thuế theo 2 phương án là lấy ngưỡng không chịu thuế 700 triệu đồng hoặc ngưỡng không chịu thuế 1 tỷ đồng.

Còn về các phương án thuế suất, Bộ Tài chính cũng chủ động đưa ra cách: Thuế suất thuế tài sản được tính đến là áp dụng mức thuế suất thuế tài sản chung là 0,3% hoặc 0,4%.

Bộ Tài chính cho biết, với thuế suất 0,3%, dự kiến số thu thuế tài sản là khoảng 22.700 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 1 tỷ đồng hoặc khoảng 23.300 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng. Còn đối với phương án thuế suất 0,4%, số thu thuế tài sản khoảng 30.300 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 1 tỷ đồng hoặc khoảng 31.000 tỷ đồng nếu áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng.

Với tất cả các phương án trên, Bộ Tài chính đề nghị thực hiện theo phương án thuế suất 0,4% và áp dụng ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng.

Bộ Tài chính khẳng định, thuế tài sản ở các nước thể hiện vai trò quan trọng trong tổng thu ngân sách của các quốc gia, chiếm tỷ lệ trung bình 3 - 4% so với tổng thu thuế ở các nước phát triển, một số nước tỷ lệ này lên đến 8% như: Nhật Bản. Ở các nước đang phát triển và chuyển đổi, tỷ lệ này thấp hơn. Xét trong giai đoạn 2005 - 2013, tỷ lệ thu thuế tài sản so với GDP ở các nước phát triển và một số nước đang phát triển ở khu vực châu Á là khoảng 2%/GDP.

Tại buổi Họp báo, nhiều câu hỏi cũng đã được đặt ra xung quanh việc tính thuế sẽ không công bằng bởi cơ sở dữ liệu vẫn chưa đầy đủ?  Làm sao để đảm bảo đánh thuế đúng cũng như làm sao xác định được giá tính thuế nhà?

Trả lời những câu hỏi này, ông Phạm Đình Thi cho biết, giá nhà tính theo thuế suất đầu tư của Bộ Xây dựng. Do vậy cách tính thuế cũng đơn giản.

"Với tính thuế nhà, căn cứ vào việc cấp quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà để xác định giá trị nhà. Với trường hợp chưa được cấp các loại giấy tờ này thì căn cứ vào thực tế đang sử dụng. Nhà gắn với từng ngõ, phố, thôn xóm thì đã có cơ sở dữ liệu", ông Thi cho biết thêm.../.