Cần tiêm vắc-xin COVID-19 củng cố miễn dịch cộng đồng

Dịch tăng cao trở lại, tốc độ tiêm chủng chưa đạt yêu cầu

Theo Quyền Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, số ca mắc COVID-19 đang gia tăng trở lại. Trung bình những ngày qua, mỗi ngày ghi nhận có 2.000 F0 mới. So với tháng trước, số mắc tăng 22,4%, giảm 2 ca tử vong, tỷ lệ chết/mắc 0,02%. Trong tháng 7/2022, cả nước ghi nhận trên 33.000 ca mắc, 6 ca tử vong.

Trong bối cảnh Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều dịch bệnh lưu hành khác như cúm A, sốt xuất huyết... và khả năng xâm nhập của bệnh nguy hiểm như đậu mùa khỉ, cùng với dịch COVID-19 tiếp tục đà tăng trở lại, nguy cơ "dịch chồng dịch" là hiện hữu. Khi đó, hệ thống y tế sẽ bị quá tải.

Thực tế, sự xuất hiện của các biến thể phụ của Omicron như BA.4, BA.5 khiến dịch bệnh có khả năng lây lan nhanh hơn, làm giảm miễn dịch qua thời gian và có thể làm dịch bùng phát trở lại. Tại các tỉnh, thành phía nam, các biến thể phụ BA.4, BA.5 đã bắt đầu chiếm ưu thế. Điều này đòi hỏi các tỉnh, thành phố phải tăng cường giám sát, phát hiện các ổ dịch nguy hiểm.

Đối với công tác tiêm chủng, tính đến ngày 8/8/2022, Việt Nam đã triển khai tiêm được hơn 248.793.043 liều vắc-xin phòng COVID-19, vẫn là quốc gia có số liều vắc-xin sử dụng và tỷ lệ bao phủ vắc-xin cao trên thế giới (tỷ lệ tiêm mũi 1, mũi 2 cho người từ 12 tuổi trở lên đạt xấp xỉ 100%).

Tỷ lệ tiêm mũi 3 cho người từ 18 tuổi trở lên trên tổng dân số là 52%, cao gấp đôi tỷ lệ trung bình trên thế giới. Tỷ lệ tiêm mũi 1, mũi 2 cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi cao hơn một số quốc gia phát triển...

Bộ Y tế cho hay, tiến độ tiêm chủng có xu hướng tăng trở lại trong thời gian gần đây. Nửa cuối tháng 7 cả nước tiêm được hơn 7,7 triệu liều vắc-xin, tăng 34% so với nửa đầu tháng 7.

Tuy nhiên, tốc độ tiêm vắc-xin COVID-19 ở một số địa phương hiện nay vẫn chưa đạt tiến độ theo yêu cầu, nhất là tiêm mũi 3, mũi 4 cho người trên 18 tuổi và tiêm cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi. Thậm chí là có tình trạng né tránh tiêm vắc-xin ở một bộ phận người dân.

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, hiện nay, với nhóm từ 18 tuổi trở lên, tỉnh có tỷ lệ tiêm nhắc mũi 1 (tiêm mũi 3) thấp như Quảng Nam (54,1%); Bình Định (55,7%); Khánh Hòa (54,6%); Đồng Nai (46,6%); Cần Thơ (53,1%); Tỉnh tiêm nhắc lần 2 (mũi 4) thấp: Vĩnh Phúc (33,9%); Bắc Cạn (35,8%); Nghệ An (26,5%); Quảng Trị (32,8%); Đà Nẵng (36,1%).

Với nhóm từ 12-17 tuổi, một số địa phương triển khai tiêm mũi nhắc thấp được điểm danh như Hà Tĩnh (17,8%); Đà Nẵng (13,5%); Phú Yên (9,9%); Bà Rịa-Vũng Tàu (12,1%); Đồng Nai (20,1%).

Riêng với nhóm trẻ em từ 5-11 tuổi, tỷ lệ tiêm mũi 1 mới đạt 72%, trong đó Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đều có tỷ lệ tiêm thấp.

Chỉ còn 25 ngày để hoàn thành tiến độ tiêm vắc-xin COVID-19 cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ nhưng tỷ lệ tiêm mũi 2 trên cả nước mới đạt 40%, trong đó vẫn có 5 tỉnh, thành phố tiêm mũi 2 rất thấp dưới 22%.

Người dân nên đi tiêm mũi nhắc lại để có miễn dịch bền vững

Thay vì chen nhau đăng ký đi tiêm vắc-xin COVID-19 mũi 2 như trước, thời điểm này, việc vận động người dân tiêm mũi nhắc lại (3, 4) rất khó khăn. “Nhiều người được vận động đi tiêm nhưng chần chừ vì lý do cho rằng mình đã nhiễm COVID-19, đã có kháng thể sau tiêm 2 mũi. Có một số người vì phản ứng nặng sau tiêm nên cũng không đồng ý tiếp tục tiêm nhắc lại”, một cán bộ y tế cho hay.

Nhiều phụ huynh khi con mình bị nhiễm COVID-19 cũng từ chối cho đi tiêm vì lo sợ những hệ lụy về mặt sức khỏe, sinh sản của trẻ sau này. "Con tôi khi nhiễm COVID-19 cũng chỉ sốt 2 ngày và không có biểu hiện gì nặng nề. Đến giờ hơn 3 tháng, sức khỏe của cháu vẫn bình thường nên tôi cũng vẫn đang đắn đo có nên cho con đi tiêm vắc-xin COVID-19 hay không vì lo ngại tới sức khỏe của cháu khi trưởng thành", anh T.M.Th. (Hà Đông, Hà Nội) tâm sự.

Theo PGS, TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, kết quả đánh giá về tình hình an toàn tiêm chủng mũi nhắc lại rất tốt, số liệu phản ứng thông thường và phản ứng nặng sau tiêm về cơ bản giống như tiêm mũi 1, 2, thậm chí thấp hơn.

Đến nay, sau 4 đến 6 tháng hoàn thành tiêm mũi cơ bản, đa số người dân đã giảm miễn dịch, đặc biệt những người có bệnh lý nền, người lớn tuổi, người suy giảm miễn dịch còn giảm hơn nữa. Do đó, những đối tượng này cần phải tiêm nhắc lại đúng lịch, đúng liều để duy trì miễn dịch, tránh dịch xâm nhập.

Vì thế, ngoài hướng dẫn cụ thể về tiêm nhắc lại mũi 4 cho người nguy cơ cao như cán bộ y tế, người suy giảm miễn dịch, người cao tuổi, Bộ Y tế cũng hướng dẫn triển khai tiêm chủng cho những người làm ở các trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch, công nhân tại khu công nghiệp.

“Chúng tôi mong muốn lãnh đạo các doanh nghiệp các khu công nghiệp nhận thức đúng đắn, triển khai tiêm vắc-xin cho công nhân, bảo đảm miễn dịch cho đối tượng này để duy trì sản xuất trong bối cảnh dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp trên thế giới”, bà Hồng nhấn mạnh.

Về ý kiến cho rằng bị mắc COVID-19 sau khi tiêm mũi 1, mũi 2 là coi như tiêm mũi 3, GS,TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh, khi mắc thì miễn dịch có tăng lên so với tiêm vắc-xin mũi 1, 2. Tuy nhiên, đáp ứng của mỗi người khi mắc rất khác nhau. Chuẩn hóa hơn nữa là tiêm vắc-xin mũi nhắc lại, tức là tiêm mũi 3, mũi 4.

“Đối với người bị mắc COVID-19 khi tiêm mũi nhắc lại, tức là mũi 3, mũi 4, so những người mắc mà không tiêm thì miễn dịch của người đã mắc có tiêm vắc-xin lâu dài hơn, cao hơn. Có nghĩa là, hiệu lực bảo vệ của họ cao hơn trước các biến thể mới...”, ông Lân nói.