Sàn giao dịch vận tải hoạt động thế nào?

Khẩn trương hoàn thiện cơ sở pháp lý

Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN, cơ sở pháp lý cho hoạt động của sàn giao dịch vận tải hàng hóa (GDVTHH) là Nghị định 52 của Chính phủ về Thương mại điện tử và Thông tư số 47 của Bộ Tài chính quy định về quản lý website thương mại điện tử. “Nghiên cứu cho thấy, hoạt động của sàn GDVTHH có thể áp dụng trên cơ sở nền tảng hành lang pháp lý cơ bản của các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên và khi tổ chức đưa sàn GDVTHH vào hoạt động có thể căn cứ theo quy định của hai văn bản nêu trên”, ông Quyền nói.

Để chuẩn bị ra mắt sàn GDVTHH, Tổng cục Đường bộ VN đã làm việc với Cục Thương mại điện tử và CNTT (Bộ Công thương) để trao đổi, thống nhất các nội dung phục vụ cho công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quản lý như: Xây dựng các website điện tử cho chủ hàng, lái xe; công tác tổ chức đấu thầu khối lượng hàng lớn trên mạng cho chủ hàng, lái xe, đơn vị có nhu cầu vận chuyển; các dịch vụ cung ứng cho chủ hàng, lái xe; mô hình sàn giao dịch trực tuyến hay ảo; mô hình trao đổi thông tin; các loại phí và cách thu phí dịch vụ.

"Dự kiến, sàn giao dịch sẽ hoạt động thí điểm trong tháng 10 này. Sau thời gian hoạt động thí điểm sẽ báo cáo đánh giá để có đề xuất cụ thể hơn về nội dung các văn bản quy phạm pháp luật cần ban hành để tạo cơ chế, chính sách cho sàn GDVTHH hoạt động hiệu quả hơn”.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN.

Theo Tổng cục Đường bộ VN, tại các cuộc làm việc với Cục Thương mại điện tử và CNTT, chủ trương của Bộ GTVT cũng như những ý tưởng của Tổng cục Đường bộ VN về sàn GDVTHH đã nhận được sự ủng hộ cao khi các đơn vị trên đều cho rằng, đây là nội dung cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, thúc đẩy thương mại điện tử phát triển trong lĩnh vực vận tải. Các đơn vị này cam kết sẽ phối hợp với Tổng cục Đường bộ VN khi xây dựng và đưa sàn giao dịch vào hoạt động.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN cho biết, hiện nay có tình trạng các doanh nghiệp vận tải không muốn công khai minh bạch về khối lượng hàng hóa, giá cước, khả năng vận chuyển vì sợ lộ bí mật kinh doanh, bị cướp mối hàng, gây bức xúc và cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp. Vì vậy, việc tổ chức sàn GDVTHH là rất cần thiết để giải quyết tình trạng này.

“Chúng tôi đề xuất Bộ GTVT nghiên cứu, biên soạn giáo trình về sàn giao dịch vận tải để giảng dạy trong các nhà trường trong lĩnh vực GTVT, đồng thời tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý vận tải về nội dung này. Ở cấp Chính phủ, cần có nghị định quy định về sàn giao dịch để tăng mức độ điều chỉnh, đảm bảo hoạt động của sàn theo đúng các cơ chế của thị trường”, ông Thanh nói.

Sẽ thí điểm ngay trong tháng 10

Để chuẩn bị ra mắt sàn GDVTHH, Tổng cục Đường bộ VN đã tổ chức tham quan học hỏi kinh nghiệm xây dựng, vận hành sàn giao dịch vận tải tại Hồng Kông (Trung Quốc). Trên cơ sở đó, ngày 7/9, Tổng cục Đường bộ VN đã quyết định thành lập Tổ xây dựng Quy chế hoạt động của sàn GDVTHH với nhiệm vụ xây dựng quy chế hoạt động và chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác để đầu tư, khai thác đưa sàn GDVTHH dự kiến hoạt động trong tháng 10 này.

Tổng cục Đường bộ VN cũng vừa đề nghị Bộ GTVT có văn bản gửi các đơn vị có liên quan của Bộ Tài chính, Bộ Công thương đề nghị tham gia phối hợp xây dựng các quy chế hoạt động của sàn giao dịch vận tải và nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách nâng cao hiệu quả sàn GDVTHH.

Theo ông Trần Quang Bình, Vụ trưởng Vụ Vận tải (Tổng cục Đường bộ VN), hiện nay ở Việt Nam khái niệm về sàn GDVTHH còn mới mẻ, chưa được đầy đủ, rõ ràng và có cách hiểu khác nhau. Nhiều tổ chức, cá nhân, trong đó có cả các đơn vị kinh doanh vận tải hàng hóa đều cho rằng, đây là các trang web, trên đó chủ hàng có thể đăng tải các thông tin về nhu cầu vận chuyển (khối lượng hàng hóa, địa điểm, thời gian và các yêu cầu vận chuyển khác) và các đơn vị vận tải tìm kiếm, thực hiện việc giao dịch với các chủ hàng. Cách hiểu như trên là chưa chính xác và đầy đủ.

“Sàn GDVTHH là sàn giao dịch thương mại điện tử dành cho các đơn vị vận tải hàng hóa, các nhà cung cấp dịch vụ logistics (các đơn vị vận tải) và các khách hàng có nhu cầu vận chuyển hàng hóa (chủ hàng) đăng thông tin về khả năng cung cấp dịch vụ vận tải hàng hóa, hàng hóa cần chuyên chở và tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình mua bán dịch vụ vận chuyển hàng hóa. Các đơn vị vận tải tham gia sàn GDVTHH được kiểm chứng về năng lực, uy tín và các cam kết về vận chuyển hàng hóa cho chủ hàng được đảm bảo bởi sàn GDVTHH”, ông Bình cho hay.

Cùng đó, các hệ thống trực tuyến thường dựa trên cơ sở các đơn vị vận tải đăng ký tài khoản với một khoản phí nhỏ để đăng tin và tìm kiếm. Sàn giao dịch vận tải cũng sẽ là nơi tạo điều kiện kết nối các phương thức vận tải với nhau, giúp đơn vị vận tải sử dụng năng lực vận tải hai chiều, giảm chi phí vận tải. Cơ quan quản lý Nhà nước thực hiện chức năng quản lý Nhà nước và thực hiện việc tổng hợp, phân tích các dữ liệu có được từ quá trình hoạt động của sàn GDVTHH để nắm bắt tình hình hoạt động vận tải hàng hóa và công bố công khai những thông tin chung về hoạt động vận tải hàng hóa như: Luồng tuyến vận chuyển hàng hóa, giá cước vận chuyển, luồng hàng đi, về, khối lượng giao dịch…

Cũng theo ông Bình, các đơn vị kinh doanh sàn GDVTHH được nhận một khoản thu nhập nhất định từ các đơn vị vận tải (khi đăng ký tham gia là thành viên của sàn GDVTHH, khi đăng nhập để tìm kiếm thông tin, hoặc khi thực hiện giao dịch thành công…).