Nỗi buồn mang tên thiếu văn hóa giao thông

Bài 1: Muôn kiểu vi phạm an toàn giao thông và những hệ lụy

Cố tình vi phạm các quy định về an toàn giao thông (ATGT), không ít trường hợp phải gánh chịu những hệ lụy đáng buồn. Không chỉ bị xử lý hành chính bằng việc nộp phạt (khi lực lượng chức năng phát hiện), nhiều người còn gây ra những vụ tai nạn, nhẹ thì xây xát mình mẩy, chân tay, hỏng hóc phương tiện; nặng thì chấn thương sọ não, gẫy chân, tay và nghiêm trọng hơn là tử vong.

Vi phạm trên mọi nẻo đường

Một buổi chiều đầu tháng 11, chúng tôi thử làm cuộc khảo sát về tình trạng vi phạm an toàn giao thông (ATGT) trên một số tuyến đường thuộc huyện Đại Từ. Đi dọc tuyến Quốc lộ 37 cùng một số tuyến đường liên xã, chúng tôi không khó để bắt gặp các lỗi vi phạm. Thỉnh thoảng lại có người dân chạy xe mô tô trên đường trong khi đầu không đội mũ bảo hiểm. Một số thanh niên phóng xe rất nhanh, gây nguy hiểm cho bản thân và những người điều khiển phương tiện tham gia giao thông khác. Vào giờ tan tầm, tại khu vực cổng các Trường THCS như: Bình Thuận, Lục Ba, Bản Ngoại, La Bằng… nhiều học sinh đi xe đạp, xe đạp điện dàn hàng ngang trên đường, vừa đi vừa trêu nhau, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Trao đổi với chúng tôi về tình trạng vi phạm ATGT trên địa bàn, đồng chí Lương Bá Hùng, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông - Trật tự cơ động (CSGT-TTCĐ), Công an huyện Đại Từ cho biết: Tình trạng vi phạm ATGT đang diễn ra khá phổ biến. Các lỗi vi phạm chủ yếu là: Nồng độ cồn quá mức trong hơi thở, phương tiện không đảm bảo an toàn, đi không đúng phần đường, chở hàng quá trọng tải… 11 tháng qua, lực lượng CSGT-TTCĐ, Công an huyện đã phát hiện và xử lý 2.968 trường hợp vi phạm. Trong đó, lỗi về nồng độ cồn là: 110 trường hợp; chở quá trọng tải: 140 trường hợp; hết hạn kiểm định phương tiện: 51 trường hợp; đi không đúng phần đường: 201 trường hợp… Ngoài ra, Đội còn phối hợp với công an các xã, thị trấn tổ chức tuần tra và phát hiện, xử lý 381 trường hợp vi phạm khác.

Ở huyện miền núi đã vậy, ở T.P Thái Nguyên - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh, tình trạng vi phạm các quy định về ATGT còn ở mức đáng báo động hơn. Trong 11 tháng qua, trên địa bàn Thành phố có trên 7.800 trường hợp vi phạm bị xử lý (cao hơn khoảng 2,5 lần so với huyện Đại Từ). Minh chứng cho việc cố tình vi phạm các quy định về ATGT của người dân được thể hiện rõ nét nhất khi chúng tôi đứng quan sát tại cụm đèn tín hiệu giao thông đoạn từ đầu đường Bắc Sơn nối với đường Lương Ngọc Quyến. Chỉ trong khoảng 30 phút, chúng tôi đã bắt gặp 10 trường hợp người dân vượt đèn vàng hoặc xuất phát trước khi đèn xanh bật sáng, thậm chí có trường hợp còn vượt cả đèn đỏ.

Vào giờ tan tầm, dành thời gian để theo dõi dòng xe qua lại khu vực đầu cầu Gia Bảy, đoạn nối với đường Bắc Sơn, điều chúng tôi dễ nhận thấy là rất nhiều xe mô tô, ô tô… mặc nhiên rẽ trái, phớt lờ biển báo cấm rẽ trái ở ngay trước tầm mắt. Đã thế, khi lưu lượng người, xe tham gia giao thông đông, nhiều người còn cố giành giật nhau từng khoảng trống khiến cho đoạn đường này tắc nghẽn hàng tiếng đồng hồ. Đồng chí Phạm Thị Diễm, Đội CSGT-TTCĐ, Công an T.P Thái Nguyên cho hay: Tôi nhiều lần làm nhiệm vụ phân làn tại nút giao thông này vào giờ cao điểm, việc phân làn ở đây rất vất vả vì các phương tiện đông, đi theo nhiều hướng khác nhau. Trong khi đó, nhiều người dân lại lợi dụng lúc CSGT đang tập trung phân làn hướng này để chen lấn ở hướng khác, gây ách tắc rất khó giải tỏa.

Ngoài Đại Từ, T.P Thái Nguyên, các địa phương khác cũng có chung tình trạng này. Từ những tuyến giao thông ở các thôn, xóm, bản, làng, đến các Quốc lộ, hay các tuyến đường nội đô… đều có thể bắt gặp những hành vi vi phạm các quy định về ATGT. Đối tượng vi phạm đủ các thành phần, từ trẻ nhỏ, thanh, thiếu niên đến người già; từ nông dân, công nhân đến cán bộ viên chức Nhà nước, cứ chỗ nào có phương tiện tham gia giao thông, nơi ấy có vi phạm. Những biểu hiện ý thức kém thường thấy nhất là không chấp hành các quy định về: đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, đi sai làn đường, uống rượu bia khi tham gia giao thông… Hằng năm, trên địa bàn tỉnh có hàng chục nghìn trường hợp bị xử lý hành chính do vi phạm các quy định về ATGT. Tuy nhiên, đây mới là phần nổi của tảng băng chìm, trên thực tế, do lực lượng CSGT còn mỏng, phương tiện hỗ trợ trong quá trình tuần tra, kiểm soát thiếu nên có rất nhiều lỗi vi phạm vẫn chưa được phát hiện và xử lý kịp thời.

Và những cái kết không có hậu

Từ việc thiếu ý thức, cố tình vi phạm các quy định về ATGT đã dẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó đau đớn nhất là những vụ tai nạn giao thông. Tai nạn giao thông luôn để lại nỗi đau dai dẳng, con mất cha, vợ mất chồng, mẹ mất con; gia đình, bạn bè mất người thân, hoặc nhiều người phải sống tàn tật suốt quãng đời còn lại. Trong tận cùng nỗi đau ấy có rất nhiều người phải hối hận nói câu: "Giá như…" muộn màng. Theo cơ quan chức năng thì những vi phạm gây tai nạn nhiều nhất là đi không đúng phần đường, làn đường. Đơn cử như vụ tai nạn xảy ra vào chiều 14/7/2018 trên tuyến Quốc lộ 1B, thuộc địa phận xóm Mới, xã Hóa Trung (Đồng Hỷ). Anh Dương Văn D., trú tại xóm Chòi Hồng, xã Tràng Xá (Võ Nhai) điều khiển mô tô đi hướng Thái Nguyên - Lạng Sơn chở bà Lý Thị D. vượt trái quy định đã đâm va với xe ô tô do ông Nguyễn Thạc C., trú tại xóm Cao Sơn 1, xã Sơn Cẩm (T.P Thái Nguyên) điều khiển đi ngược chiều khiến bà D. thiệt mạng.

Tiếp đến là các lỗi vi phạm thường xuyên xuất hiện ở các vụ tai nạn giao thông là: Vượt tốc độ, uống rượu bia khi lái xe… Ví dụ gần đây nhất là vụ tai nạn xảy ra tại địa phận xóm Đồng Mạc, xã Tiên Hội (Đại Từ) vào chiều 5-11 vừa qua. Khi đang điều khiển xe máy đi hướng Thái Nguyên - Tuyên Quang, anh Hoàng Văn L. trú tại xóm Khuân 2, xã Phục Linh (Đại Từ) đã đâm va với xe ô tô do anh Nguyễn Văn T. ở tổ dân phố Nha Làng, phường Lương Sơn (T.P Sông Công) điều khiển. Hậu quả, anh L. chết tại chỗ, anh T. bị thương. Tại hiện trường vụ tai nạn, khi kiểm tra, lực lượng CSGT, Công an huyện Đại Từ phát hiện nồng độ cồn trong hơi thở của anh T. vượt quá mức cho phép.

Đồng chí Nguyễn ThanhTùng, Phó Phòng CSGT, Công an tỉnh cho biết: Theo con số thống kê của Phòng, trong vòng chưa đầy 1 năm nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra 145 vụ tai nạn giao thông, làm 65 người chết, 121 người bị thương, hư hỏng 79 xe ô tô, 157 mô tô.

Trên thực tế, số vụ tai nạn giao thông có thể đếm được, thiệt hại về vật chất cũng có thể tính được, nhưng chẳng thể đo được nỗi đau mà nhiều vụ tai nạn đã để lại cho gia đình và người thân của các nạn nhân đã bị thiệt mạng. Bởi vậy, làm gì để giảm thiểu tai nạn giao thông vẫn được xem là "bài toán" khó mà các cấp, ngành chức năng đang tiếp tục đi tìm "lời giải"…

	Ông Hà Mậu Trường, Đội trưởng Đội CSGT-TTCĐ, Công an T.P Thái Nguyên: Mỗi khi bị lập biên bản xử phạt, đối tượng vi phạm các quy định về ATGT có hàng trăm lý do để biện minh cho hành động sai trái của mình mà không thừa nhận "lỗi" thiếu ý thức của bản thân. Có những người còn chống lại lực lượng thi hành công vụ, cá biệt còn có trường hợp tấn công lực lượng CSGT.
	Anh Lê Duy Nam, Hiệu trưởng Trường THPT Đồng Hỷ: Trường có gần 1.800 học sinh, phần lớn sử dụng xe đạp và xe máy điện để di chuyển, do đó, chúng tôi rất lo khi tham gia giao thông, các em không chấp hành các quy định về ATGT.
	Ông Lê Hồng Việt, Phố Chợ 2, thị trấn Hùng Sơn (Đại Từ): Vì nể nang nên tôi đã lấy xe máy đèo bạn ra bến xe buýt khi anh này không đội mũ bảo hiểm. Khi di chuyển được khoảng 300m thì tôi bị lực lượng CSGT phát hiện, bắt giữ và xử lý vi phạm hành chính. Sau lần ấy, dù có thân thiết đến thế nào tôi cũng từ chối cho đi nhờ xe nếu người đó không có mũ bảo hiểm.

(Còn nữa)